سیستم اعلام و اطفاء حریق اتاق سرور

سیستم اعلام و اطفا حریق اتاق سرور از مهم ترین قسمت های اصلی اتاق سرور است که جهت نگهداری داده های الکتریکی و مجازی مهم استفاده میشود. به دلیل اطلاعات مهم سازمان در این اتاق سرورها جهت پیشگیری از حریق و کنترل حریق، نصب و راه انندازی سیستم اعلام و اطفا حریق باید دقیق، برنامه ریزی شده و بدون کوچکترین وقفه ای با بهترین محصولات انجام شود. به دلیل روند افزایشی دیتاسنتر و مراکز داده، اسناد و مدارک مجازی و مجهز بودن اتاق های سرور به حجم زیادی از تجهیزات و کابل های برقی،سیستم های سرمایشی و .... که همگی مستعد حریق می باشند اجرای سیستم اعلام حریق تا جای ممکن  از حریق پیشگیری کرده و در صورت بروز حریق تا حد امکان با سیستم اطفاء حریق ار آن ها محافظت می کنند.

جهت بازدید رایگان و بررسی تخصصی پروژه جههت اعلام قیمت با شرکت آموت تماس بگیرید

طراحی و اجرای سیستم اعلام و اطفاء حریق اتاق سرور

برای طراحی، نصب سیستم اعلام حریق در اتاق سرور( دیتاسنتر) فاکتور های زیادی وجود دارد که قبل از شروع کار باید توسط کارشناس متخصص بازدید و بررسی شود. مساحت اتاق سرور جهت اندازه گیری مقیاس پروژه برای تهیه کردن تجهیزات لازم، بررسی وجود یا عدم وجود سقف کاذب و کف کاذب، مدل چیدمان رک ها و سیستم های سرمایشی مورد استفاده، مکان عبور کابل های برق، شرایط جغرافیایی شهری که اتاق سرور در آن قرار دارد، بررسی سایر اتاق ها جهت زون بندی اعلام و اطفا حریق اتاق سرور، بررسی دمای اتاق سرور و اندازه گیری غلظت دمای محیط از عوامل مهم جهت بررسی قبل از طراحی و اجرای پروژه می باشد.

تجهیزات لازم جهت اجرای سیستم اعلام حریق اتاق سرور 

کیبل منیجمنت

بعد از بررسی فاکتورهای لازم قبل از اجرای پروژه، کیبل منیجمنت یا لوله کشی اعلام حریق اولین اقدام در اجرای پروژه است که باید با استاندارد PG13.5 استفاده شود، از داخل این لوله ها کابل های نسوز اعلام حریق مثل کابل فلکسی یا کابل خرطومی عبور می کند.

کابل نسوز اعلام حریق

علت استفاده از کابل نسوز اعلام حریق این است که این کابل ها به نحوی ساخته شده اند که در صورت بروز حریق در دمای بالا موجب قطعی سیستم نشده و کار خود را به درستی انجام می دهد.

کنترل پنل مرکزی اتاق سرور

کنترل پنل مرکزی به عنوان مهم ترین بخش سیستم اعلام و اطفا حریق به صورت متعارف و آدرس پذیر مورد استفاده قرار می گیرد و سایر اجزای اعلام حریق اعم از شستی، آژیر فلاشر، دتکتور و ... به پنل کنترل مرکزی اتاق سرور وصل می شوند.

دتکتور دودی و حرارتی اتاق سرور

از دتکتور ها برای تشخیص دود یا حرارت استفاده می کنند اما به دلیل استفاده از سیستم های سرمایشی در اتاق سرورها، در صورت بروز حریق احتمال رسیدن دود به دتکتور ها برای اعلام حریق به کنترل پنل بسیار دیر خواهد بود . به همین علت درکنار استفاده از این مدل دتکتور از سیستم ایرسمپلینگ جهت مکش دود نیز استفاده می کنند. با استفاده از این نوع سیستم در اتاق سرور در ابتدا با مکش هوای اتاق غلظت هوای اتاق را اندازه گیری کرده و به صورت پیوسته غلظت هوای محیط را بررسی کرده و در صورت بالا رفتن آن از حد اولیه که اندازه گیری و ثبت شده بود، اعلام حریق را به مرکز کنترل اعلام میکند.

دتکتور Air Sampling (نمونه‌گیر هوا) چیست؟

دتکتورهای نمونه‌گیر هوا یا Air Sampling Smoke Detectors (ASD) از پیشرفته‌ترین و حساس‌ترین تجهیزات تشخیص حریق محسوب می‌شوند. این دتکتورها با قابلیت تشخیص بسیار زودهنگام دود، برای فضاهای حساس مانند اتاق‌های سرور، مراکز داده، اتاق‌های کنترل صنعتی، فضاهای تمیز (Clean Rooms) و مکان‌هایی با تجهیزات گران‌قیمت ایده‌آل هستند. این فناوری قادر است حتی کوچک‌ترین ذرات دود را در مراحل اولیه حریق شناسایی کرده و پیش از گسترش آتش، هشدار لازم را صادر کند.

نحوه عملکرد دتکتور نمونه‌گیر هوا

عملکرد این نوع دتکتورها به چهار مرحله اصلی تقسیم می‌شود:

مکش هوا:

یک فن یا پمپ داخلی، به‌صورت مداوم هوا را از محیط محافظت‌شده از طریق شبکه‌ای از لوله‌ها به داخل دتکتور می‌کشد.

فیلتراسیون:

پیش از ورود هوا به واحد تشخیص، معمولاً از فیلتر عبور داده می‌شود تا ذرات معلق درشت مانند گردوغبار حذف شوند و دقت تشخیص افزایش یابد.

تشخیص دود:

هوای فیلترشده وارد واحد تشخیص دود می‌شود که از فناوری‌هایی مانند پراکندگی نور (Laser Scattering) یا یونیزاسیون برای شناسایی ذرات دود بهره می‌برد. برخی مدل‌ها از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای تحلیل دقیق‌تر استفاده می‌کنند.

صدور هشدار:

در صورتی که میزان دود از آستانه‌ی تعیین‌شده فراتر رود، یا در صورت فعال‌ شدن هم‌زمان دو نقطه هشدار، سیستم، سیگنال اعلام حریق را به پنل مرکزی ارسال می‌کند. این مرحله پیش از فعال‌سازی سیستم اطفای حریق صورت می‌گیرد و در آن یک تاخیر زمانی قابل تنظیم در نظر گرفته می‌شود تا از فعال‌سازی غیرضروری جلوگیری شود.

اهمیت استفاده از دتکتورهای نمونه‌گیر هوا

دتکتورهای Air Sampling به دلیل حساسیت بسیار بالا و قابلیت تشخیص زودهنگام دود، از مهم‌ترین اجزای سیستم اعلام حریق در محیط‌های حیاتی مانند اتاق سرور، اتاق‌های کنترل و مراکز داده به شمار می‌روند. این دتکتورها می‌توانند قبل از گسترش آتش‌سوزی، کوچک‌ترین ذرات دود را شناسایی کرده و هشدار لازم را صادر کنند. این موضوع به‌ویژه در محیط‌هایی که از سیستم اطفای حریق گازی استفاده می‌شود، از اهمیت دوچندان برخوردار است؛ چراکه تشخیص سریع حریق می‌تواند از تخلیه ناخواسته گاز گران‌قیمت و جلوگیری از خسارات مالی و عملیاتی سنگین جلوگیری کند.

نکات مهم در انتخاب و نصب دتکتور نمونه گیر هوا

برای بهره‌گیری مؤثر از دتکتورهای نمونه‌گیر هوا، توجه به چند نکته اساسی ضروری است. انتخاب دستگاه باید مطابق با استانداردهای معتبر ملی و بین‌المللی انجام شود و طراحی مسیر لوله‌کشی هوا با در نظر گرفتن نوع فضا، جریان هوا و نقاط بحرانی صورت گیرد. نصب این تجهیزات باید توسط تیم‌های متخصص و آموزش‌دیده انجام شود تا از دقت عملکرد سیستم اطمینان حاصل شود. همچنین تنظیم صحیح آستانه هشدار، تست‌های ادواری، و بررسی منظم وضعیت فیلترها و فن دستگاه، از دیگر موارد مهمی هستند که در نگهداری سیستم باید مورد توجه قرار گیرند.

کابل خطی حرارتی

کابل خطی حرارتی که به دو صورت متعارف و آدرس پذیر در نزدیکی و داخل رک ها استفاده می شود. به صورتی طراحی شده است که در دماهای بالای 68 درجه، 86 درجه، 108 درجه عمل کشف حریق را انجام می دهد و به پنل مرکزی علائم حریق را اعلام می کند. 

شستی اعلام حریق

در صورت حضور شخص و دیدن علائم حریق به راحتی این شستی را فشار داده تا سیستم اعلام حریق را جهت فعالسازی آژیر ها، تماس و ...  به راه انداختته.

آژیرفلاشر اعلام حریق

در تجهیزات و وسایل اعلام حریق از آژیر فلاشر به عنوان سیستم هشداردهنده صوتی یا دستگاه اطلاع رسانی جهت اصلاع دادن علائم حریق به افراد حاضر در محل برای خروج اضطراری استفاده می شود. آژیرها به صورت صوتی و آژیر فلاشر ها به صورت صوتی و تصویری با علائم نور عمل می کنند. آژیر فلاشر ها باید در انباری، راه پله و تمام مکان های مهم برای حفاظت شنیده شوند.

تابلو علائم اضطراری

استفاده از علائم ایمنی بر اساس چندین استاندارد مانند OSHA ، NFPA 170 و استاندارد بین المللی آتش نشانی لازم است.علائم ایمنی به منظور اطلاع رسانی به کاربران ساختمان و تیم های آتش نشانی درمورد محل تجهیزات آتش نشانی و اعلام حریق از قبیل خاموش کننده ها، قرقره شلنگ آتش نشانی، آسانسورها، شیرها و ایستگاه های اعلام حریق استفاده می شود.برای اطمینان از اینکه علائم ایمنی مورد استفاده در ساختمان شما در شرایط عادی و مهم تر از آن در مواقع اضطراری مؤثر است، عوامل مختلفی باید مورد توجه قرار گیرد. انتخاب اندازه مناسب، نوع، مکان و حتی جنس علائم ایمنی در تأمین ایمنی محیط و کاهش ریسک حیاتی می باشد.

اجرای سیستم اطفا حریق اتاق سرور یا دیتاسنتر

سیستم اطفا حریق اتاق سرور به دلیل حفاظت از تجهیزات برقی و جلوگیری از آسیب به آنها باید گازی باشد و نمی توانید از سیستم اطفا آبی استفاده کنید. سیستم اطفا حریق fm200  بهترین انتخاب جهت اجرا در مراکز شامل تجهیزات الکتریکی می باشد. سیستم اطفا حریق fm200  از ایمن ترین سیستم های اطفا حریق می باشد که کمتر از ده ثانیه با از بین بردن یکی از عناصر حرارتی اعم از اکسیژن، حرارت و سوخت حریق را خاموش می کند.این سیستم از مواد خاموش کننده کمتری استفاده کرده و در نتیجه موجب استفاده کمتر از کپسول آتش نشانی شده و فضای کمتری را اشغال می کند. در صورت استفاده از مواد اطفا حریق برای کنترل حریق دوباره پر کردن کپسول امکان پذیر است.جهت اجرای سیستم اطفا حریق اتاق سرور ابتدا لوله گذذاری از محل نصب کپسول تا نازل پاشش ها انجام می شود.

انتخاب سیستم اطفاء حریق مناسب برای دیتاسنتر، موضوعی بسیار حیاتی و تخصصی است؛ زیرا تجهیزات الکترونیکی حساس در این فضاها، نسبت به نوع ماده خاموش‌کننده واکنش‌پذیر بوده و در صورت انتخاب نادرست، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به سخت‌افزارها وارد می‌شود. یک سیستم اطفاء استاندارد برای دیتاسنتر باید ویژگی‌هایی از جمله عدم پسماند، غیرسمی بودن، خنثی بودن از نظر شیمیایی (PH≈7) و نارسانا بودن را داشته باشد.

انواع رایج سیستم‌های اطفاء حریق در دیتاسنترها

سیستم آب‌پاش (Sprinkler): به‌دلیل استفاده از آب، برای محیط‌هایی با تجهیزات الکترونیکی مانند دیتاسنتر مناسب نیست؛ چراکه تماس مستقیم آب با سرورها باعث خرابی و از کار افتادن سیستم‌ها می‌شود.

سیستم مه‌پاش (Water Mist): در این روش، آب به‌صورت ذرات ریز (مه) پاشیده می‌شود که میزان رطوبت کمتری دارد و در برخی از دیتاسنترهای خاص قابل استفاده است. این سیستم نسبت به آب‌پاش متداول، خسارت کمتری به تجهیزات وارد می‌کند.

سیستم پودری (Dry Chemical): از پودرهای شیمیایی برای مهار آتش استفاده می‌کند. هرچند در مهار آتش مؤثر است، اما به دلیل پسماند زیاد و آسیب به تجهیزات حساس، معمولاً در دیتاسنترها توصیه نمی‌شود، مگر در شرایط خاص.

سیستم گازی: بهترین و رایج‌ترین انتخاب برای دیتاسنترهاست. در این سیستم‌ها از گازهایی مانند FM-200 و IG-55 (ترکیبی از آرگون و نیتروژن، معروف به آرگونایت) استفاده می‌شود. عملکرد این سیستم به این صورت است که با کاهش سطح اکسیژن به زیر 14٪، آتش مهار می‌شود، بدون آن‌که آسیبی به تجهیزات وارد شود یا پسماندی برجای بگذارد.

گازهایی که نباید در دیتاسنتر استفاده شوند

CO₂: اگرچه در خاموش کردن آتش مؤثر است، اما به دلیل خاصیت بیهوش‌کنندگی و خطرات جانی برای افراد، استفاده از آن در فضاهای دارای حضور انسان ممنوع است.

ایروسل: گاز ایروسل با اینکه توان بالایی در مهار آتش دارد، اما به دلیل برجای گذاشتن پسماند سفید و غیرقابل قبول بودن از منظر استانداردهای دیتاسنتر، قابل استفاده نیست.

تجهیزات اعلام حریق در دیتاسنتر

سیستم‌های اعلام حریق در دیتاسنترها، نقش کلیدی در محافظت از زیرساخت‌های حساس و جلوگیری از خسارات جبران‌ناپذیر دارند. با تشخیص به‌موقع و اطلاع‌رسانی سریع، این سیستم‌ها فرصت واکنش سریع را فراهم کرده و از گسترش آتش جلوگیری می‌کنند. تجهیزات اصلی این سیستم‌ها شامل موارد زیر است:

دتکتور دود

دتکتور دود از عناصر اصلی در سیستم‌های اعلام حریق دیتاسنترها هستند. این دتکتورها با شناسایی ذرات دود در مراحل اولیه آتش‌سوزی، اجازه واکنش فوری را فراهم می‌کنند و از گسترش حریق و آسیب به تجهیزات حیاتی جلوگیری می‌شود. این دتکتورها باید دارای استانداردهای بین‌المللی از جمله LPCB و EN54 باشند که به معنای تضمین کیفیت، دقت و قابلیت اطمینان در عملکرد آن‌ها است.

شستی اعلام حریق

شستی اعلام حریق (Fire Alarm Call Point) به کاربران این امکان را می‌دهد که در صورت مشاهده علائم حریق، به‌صورت دستی سیستم اعلام حریق را فعال کنند. این شستی‌ها معمولاً به رنگ قرمز، از نوع روکار و در نقاط قابل دسترسی خارج از اتاق سرور نصب می‌شوند. دارا بودن استانداردهای LPCB و EN، عملکرد صحیح آن‌ها را در شرایط بحرانی تضمین می‌کند.

آژیر فلاشر

آژیر فلاشر دستگاهی ترکیبی است که با صدای بلند و نور چشمک‌زن، حضور حریق را به افراد حاضر در محیط اطلاع می‌دهد. این تجهیز با ایجاد هشدارهای صوتی و بصری همزمان، نقش مهمی در تخلیه سریع و ایمن دیتاسنتر دارد.

تابلو هشدار تخلیه گاز

تابلو هشدار تخلیه گاز برای اطلاع‌رسانی سریع در لحظه فعال‌سازی سیستم اطفاء گازی طراحی شده است. این تابلوها با هشدارهای متنی یا نوری، کارمندان را از تخلیه قریب‌الوقوع گاز مطلع کرده و زمان لازم را برای خروج امن از محیط فراهم می‌کنند.

تجهیزات اطفاء حریق در دیتاسنتر

تجهیزات اطفاء حریق شامل مجموعه‌ای از ابزارهای طراحی‌شده برای خاموش کردن حریق در مراحل اولیه هستند. این تجهیزات به‌خصوص در محیط‌های حساس مانند دیتاسنترها، باید با دقت انتخاب و نصب شوند تا از آسیب به تجهیزات الکترونیکی جلوگیری گردد.

شستی اطفاء حریق

شستی‌های اطفاء حریق به رنگ زرد بوده و عملکرد دستی دارند. با فشردن این شستی، تخلیه گاز اطفاء فعال می‌شود. وجود استانداردهای LPCB و EN54 در این تجهیزات، عملکرد ایمن و مطمئن آن‌ها را در شرایط اضطراری تضمین می‌کند.

شستی عدم اطفاء

شستی عدم اطفاء (Abort Switch) با رنگ آبی مشخص می‌شود و برای توقف تخلیه گاز اطفاء به‌صورت دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شستی‌ها نیز مطابق با استانداردهای LPCB و EN54 طراحی شده‌اند و امکان کنترل دقیق فرآیند اطفاء را به کاربران می‌دهند.

کپسول FM200

کپسول‌های نگهداری گاز FM200 از اصلی‌ترین اجزای سیستم‌های اطفاء گازی در دیتاسنترها محسوب می‌شوند. این کپسول‌ها، گاز را تحت فشار بالا ذخیره کرده و در صورت وقوع حریق، به‌سرعت گاز را در محیط تخلیه می‌کنند. عملکرد سریع، بدون پسماند و غیرمخرب بودن FM200، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای محافظت از تجهیزات حساس IT تبدیل کرده است.

سرویس و نگهداری سیستم اعلام و اطفا حریق اتاق سرور

سیستم اعلام و اطفا حریق اتاق سرور مثل تمامی سیستم ها جهت اجرای با کیفیت و درست کردن نواقص نیاز به سرویس و پشتیبانی ماهانه یا سالانه دارد.به همین دلیل در صورت خرید اعلام حریق و اطفا حریق اتاق سرور قرارداد پشتیبانی از پروژه را نیز تهیه کرده تا در آینده با مشکلی روبرو نشوید.

شرکت فنی مهندسی آموت به عنوان نمایندگی اعلام و اطفا حریق با داشتن سوابق طولانی و اجرای بیش از ده ها پروژه سیستم های اعلام و اطفا حریق و همکاری مستمر با بزرگترین کمپانی های تولید کننده، آمادگی لازم را جهت تامین تجهیزات اعلام حریق استاندارد اعلام و اطفا حریق، برای استفاده در کارخانجات و اماکن، اعم از ( اعلام حریق متعارف، اعلام حریق آدرس پذیر،اطفا گازی، اطفا آبی و...) را دارد. 

سخن پایانی

با توجه به حساسیت بالای تجهیزات و اطلاعات حیاتی ذخیره‌شده در دیتاسنترها، طراحی و اجرای دقیق سیستم‌های اعلام و اطفا حریق امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. انتخاب تجهیزات استاندارد، بهره‌گیری از راهکارهای هوشمند و اجرای صحیح توسط تیم‌های متخصص، می‌تواند از وقوع خسارات جبران‌ناپذیر جانی و مالی جلوگیری کند. سیستم اعلام و اطفا حریق نه‌تنها یک الزام ایمنی، بلکه ضامن تداوم فعالیت‌های سازمانی و حفظ سرمایه‌های دیجیتال شماست. گروه فنی و مهندسی کارنو، با تکیه بر دانش فنی و تجربه‌ی عملی، آماده ارائه‌ی مشاوره، طراحی و اجرای کامل سیستم‌های اعلام و اطفا حریق در محیط‌های حیاتی مانند دیتاسنترها می‌باشد.