سیستم اعلام حریق چیست؟

یک سیستم اعلام حریق مجموعه ای از تجهیزات اعلام حریق نظیر دتکتور دود، حرارت، شعله و گاز است که برای تشخیص علائم حریق و هشدار دادن از طریق آژیرها و فلاشرها استفاده می شود. طراحی، اجرا و استفاده درست از این دستگاه اعلام حریق، میتواند جلوی بسیاری از خطرات جانی و مالی را بگیرد. اما شاید برای شما جالب باشد دانستن این مطلب که با توجه به اهمیت بالای سیستم های اعلان حریق در پروژه های صنعتی و ساختمانی، اما متاسفانه بیش از 90درصد پروژه های سیستم های اعلام حریقی که در کشور کار می شوند، نهایت پس از چند ماه خاموش و بلا استفاده می شوند.

همچنین امروزه از سیستم های اعلام حریق به طور گسترده در ساختمان ها و اماکن مسکونی و صنعتی استفاده می شود تا خسارت های ناشی از حریق را به حداقل برسانند و همچنین برای اطلاع دادن به ساکنین ساختمان در مواقع بروز حریق از این دستگاه های اعلام حریق استفاده می شود تا حدالامکان از تلفات جانی جلوگیری شود

 

 

تاریخچۀ سیستم اعلام حریق

از تاریخچه ثبت شده، انسان ها دریافتند که واکنش سریع به حریق در کنترل آن مهم است. در طی چند قرن اخیر، زمانی که کسی متوجه آتش سوزی می شد، نگهبانان شیفت شب با استفاده از زنگ دستی به گروه ها یا ادارات آتش نشانی اعلام خطر می کردند؛ یا خدمتکاران کلیسا زنگ های کلیسا را به صدا در می آوردند؛ یا به وسیله سوت بخار کارخانه، به آتش نشانی خبر داده می شد. متأسفانه این دستگاه های اعلان حریق خیلی دقیق نبودند و اغلب اداره آتش نشانی را به محل اشتباه راهنمایی می کردند. اما با ظهور تلگراف که توسط ساموئل اف. بی. مورس اختراع شد، سیستم گزارش حریق به مأموران آتش نشانی دقیق تر و سریع تر شد.

در سال 1847، نیویورک اولین شهر ایالات متحده بود که ساخت سیستم اعلان حریق مورد نیاز را با ایجاد خط تلگراف، با نصب تیر در زمین … برای ارتباط اعلام حریق از شهرداری به ایستگاه های آتش نشانی مختلف و با ساخت زنگ های ناقوسی مختلف با استفاده از اختراع مذکور آغاز نمود. مهندس ارشد این شهر کورنلیوس اندرسون، وعده ساخت سیستم اعلام حریق پیشنهادی را در گزارش سالانه 1847 به طور خلاصه شرح داد. این سیستم اعلان حریق تقریبا برای جلوگیری از وقوع تمامی اعلام های حریق اشتباه بود، و همزمان اعلام مربوط به حریق را در تمامی بخش های شهر با اطمینان و سرعت ارسال می کرد؛ که این می توانست وسیله ای برای صرفه جویی سالانه در شهر تا مبلغی تقریباً برابر با هزینه نصب، تعمیر و نگهداری آن باشد.
در تاریخ 30 آوریل سال 1852، ظرف 24 ساعت که این سیستم ها در سرویس قرار داده شدند، یک آلارم هشدار برای حریق از خیابان کازوی منتقل شد.
.

استانداردهای اعلام حریق

استاندارد NFPA72
استاندارد آمریکایی NFPA72 یکی از به روزترین استانداردهای طراحی سیستم های اعلام حریق می باشد که هر سه سال به روز رسانی می شود. آخرین نسخه این استاندارد (نسخه 2019) به تازگی منتشر شده است که در این هفته نامه به صورت رایگان برای علاقمندان به طراحی این گونه دستگاه های اعلام حریق برای دانلود قرار داده شده است.

استاندارد NFPA72 موارد زیر را پوشش می دهد:

کاربردها، نصب، جانمایی، عملکرد، بازرسی، تست و تعمیر و نگهداری سیستم های اعلان حریق، ایستگاه های نظارت بر سیستم های آلارم، سیستم های گزارش دهی هشدارهای اضطراری عمومی، تجهیزات هشدار حریق و سیستم های ارتباطی اضطراری (ECS) و تجهیزات آنها.

 

استاندارد BS5839

استاندارد BS5839 یک استاندارد انگلیسی در خصوص طراحی و اجرای سیستم های اعلام حریق است که آخرین نسخۀ آن در سال 2017 منتشر شده است. سادگی استفاده از این استاندارد باعث شده است که بیشتر پیمانکاران در پروژه های خود از این استاندارد استفاده کنند. همچنین لازم به ذکر است که نسخه 2013 این استاندارد توسط سازمان ملی استاندارد ایران، تحت عنوان استاندارد ملی اعلان حریق ترجمه فارسی و تدوین شده است.
نوع استفاده و قانون فعلی ساختمان).

انواع سیستم های اعلام حریق

سیستمهای اعلام حريق به سه گروه آدرس پذير، متعارف و بدون سيم (وايرلس) تقسيم ميشوند که هر يک از اين سیستمها خود به دو گروه خودکار و دستي تقسيم ميشوند .در سيستمهای اعلام حریق دستي، شستي اعلام حريق، تنها منبع تشخيص حريق است. درواقع کار تشخيص حريق در اينگونه سيستمها فقط به انسان سپرده شدهاست و در مکانهايي که انسان حضور ندارد، کاربردي ندارند. بر خلاف اينگونه سيستمها، سيستمهاي اعلام حريق خودکار، وابستگي کمتری به تشخيص انسان دارند. سيستمهای خودکار، به دو گروه آدرس پذير، و غير آدرس پذير تفکيک مي شوند. در سيستم اعلام حریق آدرس پذير، علاوه بر اعلان حريق، محل دقيق وقوع آن نيز مشخص ميشود.

تمام سیستم های اعلام حریق اساساُ بر پایه یک اصل عمل می کنند.اگر ردیاب سیستم های اعلان حریق تشخیص دود و یا حرارت بدهند ،آژیر سیستم های اعلام حریق شروع به اعلام خطر می کنند.سیستم های اعلام حریق ساختمان و اماکن به چهار دسته تقسیم می شوند

سیستم های اعلام حریق متعارف Conventional Fire Alarm System

سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر Addressable Fire Alarm System

سیستم های اعلام حریق آنالوگ آدرس پذیر Analogue Addressable Fire Alarm System

سیستم های اعلام حریق آنالوگ Wireless Fire Alarm System

 

اجزای سیستم اعلام حریق

به طور کلی هر سیستم اعلان حریق از بخش های زیر تشکیل شده است:
مرکز کنترل اعلام حریق: که وظیفه کنترل ورودی ها و خروجی ها را بر عهده دارد.
تجهیزات ورودی: نظیر انواع دتکتورهای دود، حرارت، گاز، شعله، شستی اعلام حریق و…
انواع تجهیزات هشداردهنده: نظیر آژیر اعلان حریق، فلاشر و…
منبع تغذیه: که وظیفه تامین انرژی الکتریکی سیستم را در طول دوره فعالیتش بر عهده دارد.
تجهیزات جانبی دیگری نیز نظیر انواع ماژول های ورودی و ماژول های خروجی که برای ارتباط سیستم اعلام حریق با سایر سیستم ها و تجهیزات به کار می روند.

 

کنترل پنل اعلام حریق

کنترل پنل اعلام حریق وظیفه پردازش مرکزی و پایش و کنترل سیستم را بر عهده دارد. کنترل پنل های سیستم های اعلان حریق را میتوان به طور کلی به 5 دستۀ زیر تقسیم کرد:

 

کنترل پنل اعلام حریق متعارف

کنترل پنل اعلام حریق آدرس پذیر: که میتواند از نوع معمولی و یا آنالوگ باشد.
کنترل پنل اهای اطفای حریق: برای کنترل سیستم های اطفای حریق مورد استفاده قرار می گیرد که سیستم آشکارسازی آن میتواند از نوع متعارف و یا آدرس پذیر باشد.

 

کنترل پنل اعلام حریق وایرلس (بیسیم)

کنترل پنل های ترکیبی: که می تواند ترکیبی از قابلیتهای کنترل پنل های فوق الذکر باشد.
محل نصب دستگاه مرکزی اعلان حریق باید کاملا روشن باشد ، بنابراین لازم است مکانی که در آن تابلو کنترل مرکزی نصب شده است مجهز به سیستم روشنایی اضطراری باشد.
کنترل پنل های اعلام حریق معمولا در اتاق های نگهبانی یا حراست، مرکز اطلاعات هتل ها و در پروژه های صنعتی یا تجاری بزرگ معمولا در اتاق کنترل و بطور کلی در جایی که معمولا افراد مسئول دائما در آنجا حضور دارند و دسترسی به پنل برای آنها به راحتی امکان پذیر باشد، نصب می شود.
تابلو های کنترل مرکزی باید در محل هایی نصب شوند که احتمال وقوع آتش سوزی در آنها کمتر است و در عین حال رفت و آمد پرسنل تعمیر و نگهداری ساختمان در آنجا بیشتر است. به گونه ای که کارکنان حاضر در محل به محض فعال شدن سیستم اعلان حریق و آژیرهای مربوطه، خود را به ناحیۀ مورد نظر رسانده و اقدامات لازم را در خصوص اطفای حریق انجام دهند.
همچنین نقشه های پلان ساختمان و سیستم اعلان حریق در محل نصب مرکز اعلام حریق بایگانی و نگهداری شوند تا نیرو های آتش نشانی که از خارج ساختمان در محل حاضر می شوند با دسترسی به این نقشه ها و مستندات فنی، بتوانند عملیات امداد را بهتر و سریعتر راهبری کنند .

 

کاشف های اعلام حریق

دتکتورهای (آشکارسازهای) اعلام حریق در چندین نوع مختلف و برای کاربردهای متنوع طراحی شده اند:

کاشف دودی

کاشف های دودی (دتکتورهای دود) همانطور که از نامشان پیداست، برای کشف وجود دود در محیط مورد استفاده قرار می گیرد و دارای انواع مختلفی به شرح زیر است که در ادامه بصورت مفصل به آنها پرداخته خواهد شد:

کاشف دود نقطه ای: نوع نوری و نوع یونیزاسیون

کاشف دود خطی: نوع انعکاسی و نوع فرستنده و گیرنده بصورت مجزا

کاشف دود کانال

کاشف دود مکشی

کاشف دود ویدیویی

کاشف دود ویدیوییاشف دود مکشیف دود کانالکاشف دود خطیکاشف دود نقطه ای

کاشف دود نقطه ای:

کاشف های دود نقطه ای به دو دسته تقسیم می شوند:

1- کاشف دود با محفظه يوني (دتكتورهاي يونيزاسيون): اين دتكتور كه بر اساس يونيزه كردن ذرات دود توسط منبع راديو اكتيو كار مي كند دیگر منسوخ شده اند. مشكلات ناشي از امحاي اين دتكتورها و اثرات منفی زیست محیطی آنها، دليل از رده خارج شدن اين دتكتورها است.یونیزاسیونمای پشت دتکتور یونیزاسیون که بر روی آن آرم رادیو اکتیو درج شده

این دتکتورها از نوعی ماده رادیواکتیو ضعیف به نام آمریسیوم (Americium 241) جهت یونیزه شدن هوای داخل محفظه دتکتور استفاده می کند. این دتکتورها دارای دو الکترود، یکی مثبت و دیگری منفی است که جهت تشخیص دود از از جریان الکتریکی ضعیفی بین این دو الکترود استفاده می شود. در صورت ورود دود به داخل محفظه ی دتکتور، ذرات دود به یونهای موجود در محفظه ناشی از یونیزه شدن هوا، می چسبند و موجب کاهش جریان الکتریکی بین دو الکترود می شوند و این تغییر جریان به عنوان وجود دود در محیط توسط کاشف شناسایی می شود. این دتکتورها از دو محفظه تشکیل گردیده که یکی از محفظه ها با هوای بیرون در ارتباط بوده و دیگری محفظه مرجع نامیده می شود.

2- کاشف دود نوري (اپتيكال): اين دتكتور به ذرات بزرگ دود به سرعت پاسخ داده اما به ذرات كوچك و نامريي دود حساسيت كمتري دارد. اين دتكتور ذرات مرئي دود كه توسط آتش توليد مي‌شوند را بر اساس خاصيت پراکندگی نور (Scattering) آشكار مي كنند. اين دتكتورها در درون خود شامل يك فرستنده و يك گيرنده هستند كه داراي محور نوري متفاوت مي‌باشند و در دو سوي يك محفظه قرار دارند و به عبارت ساده يكديگر را نمي بينند. در هنگام ورود دود به اين محفظه، نور به ذرات دود برخورد كرده و منعكس مي شود. انعكاس نور از روي ذرات دود به گيرنده رسيده و سيگنال الكتريكي متناسب با مقدار نور و يا مقدار دود ورودي ايجاد خواهد شد.

دتکتور دودی: دتکتور دودی توسط یک دیود مادون قرمز وجود دود در محیط را تشخیص میدهد و در زمان مناسب به کنترل پنل اعلام میکند.
مساله جانمايي و فضاي تحت پوشش آشكارسازهاي دودي هميشه مورد بحث و سوال كارشناسان و طراحان سيستم اعلام حريق بوده است. مطابق استاندارد NFPA 72 فضاي تحت پوشش آشكارسازهاي دودي دايره اي به شعاع 6.43 متر است و مطابق استاندارد اروپايي BS5839 دايره اي به شعاي 7.5 مترفضاي تحت پوشش آشكارسازهاي دودي است.

کاشف دود خطی (بیم دتکتور)

بیم دتکتور: از دو بخش فرستنده و گیرنده تشکیل شده است. بخش فرستنده اشعه مادون قرمز از خود ساطع میکند و بخش گیرنده آن را دریافت میکند. اگر میزان دود به حدی باشد که مانع رسیدن اشعه به گیرنده شود، بیم دتکتور به کنترل پانل اعلام خطر می کند.
کاشف های دود خطی (بیم دتکتورها) را می توان به دو دسته زیر تقسیم کرد:

کاشف دود خطی انعکاسی (آینه ای)

کاشف دود خطی نوع فرستنده و گیرنده بصورت مجزا
بیم دتکتور انعکاسی Fireray50/100
بیم دتکتور انعکاسی
بیم دتکتور انعکاسی موتورایز برند فایرری
کاشف دود ویدئویی
آشکار سازی دود با تکنولوژی قدیمی ، همانند آشکارسازهای دود خطی (Beam Detector) یا آشکارسازهای دود نقطه ای طبق تجربیات گذشته برای فضاهای با وسعت بالا و محیط باز با چالش های گوناگونی روبرو بوده اند.
در اینگونه فضاها به دلیل نوع چیدمان آشکارسازهای دود، مشکلاتی از قبیل ارتفاع بلند سقف ها و یا گاها جریان هوا سبب رقیق شدن دودی می شود که به آشکار ساز می رسد و این امر عملکرد آشکارساز را بسیار ضعیف می نماید.
که البته این تنها مشکل پیش رو نیست، بلکه تست و نگهداری دوره ای این تجهیزات نیز به سختی انجام می گیرد.
مسئله بسیار مهمی که در شیوه آشکارسازی دود در محیط های وسیع به روشهای سنتی وجود دارد این است که مدت زمان بسیار زیادی طول می کشد تا دود تشخیص داده شود و این امر حفاظت از اموال را در مقابل تهدید آتش سوزی در فضاهایی نظیر نیروگاه ها، انبارها، سالن های مختلف از جمله سالن های ورزشی، تونل ها و یا در محیط های بیرونی از قبیل انبارهای فضای باز، انبارهای الوار و یا باراندازها با مشکلات فراوانی مواجه می کند.

آشکارسازهای دود ویدئویی یا دوربین های آشکارسازی دود که به اختصار (VISD) گفته می شوند بسیاری از این مشکلات را بر طرف می کنند.
این نوع از آشکارسازها، دود را دقیقا در محل تولید آن یعنی در محلی که آتش پدید آمده است تشخیص می دهند و با این وجود نیازی به انتظار جهت بالا آمدن دود و یا حرارت برای تشخیص آتش ندارند.
این نوع دوربین ها بهتر است در چه مکان هایی مورد استفاده قرار بگیرند :
· تاسیسات مشخص
· فضاهای بزرگ دارای سقف های بلند
· فضاهایی که در آنها تجهیزات و اموال با ارزش نگهداری می شود.

کاشف دود مکشی (دتکتور دود نمونه بردار هوا)
آشکار ساز دود نمونه گیر هوای محیط که به اختصار ASSD گفته می شود یکی از پنج نوع آشکار سازهای ذکر شده در استاندارد NFPA جهت آشکارسازی دود می باشد.
چهار نوع دیگر آشکارسازهای دود عبارتند از : آشکارساز دود نقطه ای ، بیم دتکتور، دتکتور دود کانالی و دتکتور دود تصویری
آشکار سازهای دودی نمونه گیر هوا از سه بخش تشکیل شده اند: آشکارساز، که شامل فن مکنده هوا و محفظه آشکارسازی می شود، لوله های نمونه گیری هوا (که معمولا از نوع PVC و سایز 3/4هستند) و بخشهای نمونه گیری که همان سوراخهای روی لوله ها و شلنگهای نمونه گیری می باشند.
فن داخل آشکار ساز از طریق سوراخ های روی لوله ها هوای محیط را به داخل محفظه می کشد و در آنجا وجود دود و میزان آن را در هوا اندازه گیری می کند. هر یک از سوراخ هایی که بر روی لوله های نمونه گیری تعبیه شده اند از نظر استاندارد NFPA 72-2016 همانند یک دتکتور دود نقطه ای عمل می کنند، یعنی در واقع شعاع مجاز تحت پوشش این سوراخها همان شعاع آشکارساز نوع نقطه ای می باشد.
در زمانی که دود از محیط اندازه گیری می شود آشکار ساز نفرات حاضر را جهت جلوگیری از انتشار دود و آتش آگاه می سازد که غالبا برای آشکارسازی از این نوع، چندین مرحله پیش از آلارم در نظر گرفته می شود تا زمانی که میزان دود به حد اعلان به پنل مرکزی اعلان حریق برسد. به همین سبب این نوع از آشکارسازها به VERY EARLY WARNINIG FIRE DETECTION یا آشکارسازهای تشخیص حریق زود هنگام معروف شده اند.
مشخصه منحصر به فرد دیگر این نوع آشکار ساز توانایی تشخیص اجزای مختلف مانند گرد و غبار و دود در هوا می باشد. گرد و غبار و سایر اجزایی که به غیر از دود در هوای محیط وجود دارند توسط فیلترهای موجود در آشکار ساز فیلتر می شوند. مقداری از گرد و غبار هم که از فیلترها عبور می کند توسط سنسور داخلی آشکار ساز نسبت به دود قابل تمییز هستند و در واقع تنها دود وارد شده به محفظه آشکار ساز اندازه گیری می شود.

 

کاربرد آشکارسازهای دود نمونه گیر هوای محیط

این نوع آشکار سازها معمولا برای موارد زیر به کار برده می شوند :
1- در سقف اتاقهایی که شامل تجهیزات تکنولوژی اطلاعات یا ارتباطات هستند.
2- در مجاری برگشتی سیستم های تهویه، بکار گیری این تکنیک سبب می شود تا بسیاری از تاسیسات از تهدید انتشار حریق دور بمانند.
3- در ساختمان هایی که انواع دیگر آشکار سازی دود به طور مناسب عمل نمی کنند. انعطاف کاری بالای این نوع آشکار سازها اجازه می دهد تا بر بسیاری از چالش های محیط های با ریسک حریق بالا فایق آیند.
4- در اتاقهایی که انواع دیگر آشکار سازهای دود کار نمی کنند مانند اتاقهای عکسبرداری در بیمارستانها.
5- در انبارهای مواد منجمد و دیگر فضاهای سرد
6- اتاقهای با سقف های بسیار بلند مانند انبارها و حتی سالن های تولید و دیگر فضاهای صنعتی که نصب و نگهداری انواع دیگر آشکارسازها با مشکل روبرو می شود.
جانمایی آشکار ساز، انتخاب اندازه آشکارساز و سوراخهای نمونه گیری
در بیشتر کاربری ها یک آشکار ساز دود نمونه گیر در هر اتاق نصب می شود. سازندگان آشکارسازهای نمونه گیر معمولا این نوع آشکارسازها را در اندازه های مختلف و با در نظر گرفتن حجم اتاقهایی که باید در آنها نمونه گیری انجام پذیرد می سازند.

 

آشکارساز شعله

نور توليد شده توسط شعله آتش داراي طيف هاي نوري مختلفي است؛ نظير باند طيف نوري ماوراء بنفش (UV)، باند طيف نوري Visible و يا همان بخشي از طيف نوري شعله كه براي ما انسانها قابل مشاهده است و باند وسيع IR يا مادون قرمز.
با توجه به محدوده وسيع طيف نوري توليد شده توسط شعله، آشكارسازهاي مختلف شعله بوجود آمده اند كه سنسور هر يك نسبت به طيف خاصي از نور حساس هستند.
آشکارساز شعله (دتکتور شعله) یک حسگر طراحی شده برای شناسایی و واکنش به وجود یک شعله یا آتش است. واکنش ها به یک شعله شناسایی شده بستگی به پیکره بندی سیستم طراحی شده دارد، اما می تواند شامل بصدا در آوردن زنگ خطر، غیرفعال کردن یک خط سوخت (مانند یک خط پروپان و یا گاز طبیعی)، و فعال کردن سیستم اطفای حریق باشد. هنگامی که در تاسیساتی مانند کوره های صنعتی استفاده می شوند، وظیفه آنها تایید این است که کوره به درستی روشن است؛ در این موارد هیچ گونه اقدام مستقیمی فراتر از آگاه ساختن اپراتور یا سیستم کنترل انجام نمی دهند. یک آشکارساز شعله بخاطر مکانیزم هایی که برای تشخیص شعله بکار می برد اغلب می تواند سریع تر و دقیق تر از آشکارساز دود یا حرارت واکنش نشان دهد.
عواملی که معمولا در قیمت یک آشکارساز شعله تاثیر گذار است می توان به: نوع تکنولوژی آشکارسازی، برند سازنده، تاییدیه های آن آشکارساز، کشور سازنده، جنس بدنه آشکارساز (آلومینیوم یا فولاد ضد زنگ)، خروجی هایی که آشکارساز ارائه می دهد، پروتکل هایی که آشکارساز پشتیبانی می کند و سایر عوامل مشابه تاثیر قابل توجهی در قیمت یک آشکارساز شعله ای دارند.

 

فضاي تحت پوشش آشكارسازهاي شعله

زادويه ديد آشكارسازهاي شعله همانند شكل مقابل بصورت مخروط مانند است. نظير نوري كه توسط يك چراغ مطالعه مخروطي منتشر مي شود زاويه ديد اينگونه آشكارسازها هم به همين صورت است.
نكاتي كه در رابطه با زاويه ديد اينگونه آشكارسازها مي بايست در نظر داشت:
معمولا زاويه ديد افقي و عمودي آشكارسازهاي شعله بسته به برند و مدل آن متفاوت است و مي بايست به كاتالوگ سازنده آن مراجعه نمود.
برد آشكارسازهاي مختلف نيز متفاوت است و مي بايست به كاتالوگ سازنده آن مراجعه نمود.
در خصوص جانمايي اين نوع آشكارسازها مي بايست با در نظر گرفتن زاويه ديد و برد آن، طوري جانمايي را انجام داد كه فضاي مورد نظر ما را تحت پوشش خود قرار دهد و در صورت نياز از تعداد آشكارسازها بيشتري استفاده نماييم.
بايد در نظر داشت كه در اين نوع آشكارسازها، شعله مي بايست در معرض ديد مستقيم آشكارساز قرار داشته باشد تا مورد تشخيص واقع شود. به عنوان مثال همانگونه كه در شكل مقابل مشخص است، در صورتي كه مانعي سر راه اين نوع آشكارساز وجود داشته باشد، اگر حريق پشت مانع بوجود بيايد، شعله آن براي آشكارساز قابل رويت نخواهد بود و نياز است آشكارساز ديگري نيز در سمت ديگر، براي فضاي كور در نظر گرفته شود.

 

کاشف حرارتی

اصول عملکرد کاشف های حرارتی
یکی از روشهای آشکارسازی آتش استفاده از آشکارسازهای حرارتی می باشد که در واقع عملکرد آنها بر اساس تشخیص حرارتی است که در زمان آتش سوزی توسط آتش تولید می شود. پیشینه استفاده از آنها به بیش از 30 سال گذشته باز می گرد.
تحقیق و توسعه در زمینه سیستم های اعلام حریق ساختمان و اماکن، تکنولوژی های آشکارسازی و در راستای آن تکنولوژی های جدید را به خوبی بهبود بخشیده است. علیرغم این موضوع که کمتر به راه های مقابله با آلارم های کاذب پرداخته شده است.
پیش از هر چیز بهتر است که ببینیم در واقع ماهیت آتش چیست، آتش که با عنوان عمل سوختن هم شناخته می شود در واقع مراحل واکنش شیمیایی گرمازایی است که بین یک ماده سوختنی به همراه اکسید شدن آن در اثر حضور عامل سوزاننده اتفاق می افتد، گرما، دود و تشعشعات الکترمغناطیسی (نور یا شعله) اثرات این واکنش هستند..
تشخیص این مسئله بسیار مهم است که دود ترکيب کلوئيدى ذرات بسيار ريز مايع يا جامد در گاز و در واقع مخلوط ذرات معلق در هواست که در زمان سوختن، مجموعه ای از گاز و ذرات مایع و جامد را تشکیل می دهد.
این موضوع از این رو بسیار حائز اهمیت است که چهار تکنولوژی موجود جهت آشکارسازی آتش (آشکارسازی دود، حرارت، شعله و آشکارسازی ترکیبی) برای شناسایی سه خصیصه مشهود تولید شده به وسیله آتش یعنی دود، نور و حرارت می باشند.

 

آشکارسازهای حرارتی

دو شیوه مرسوم برای آشکارسازی آتش بوسیله حرارت تولید شده توسط آن وجود دارد :
1- آشکارسازهای حرارتی با آشکار سازی در دمای ثابت : در زمان وقوع آتش با افزایش دمای محیط به محض اینکه حرارت در کنار حسگر آشکارساز به دمای مشخصی برسد این نوع آشکار ساز عمل می نماید. به این نوع، آشکارساز حرارتی دمای ثابت گفته می شود.
2- آشکار ساز حرارتی با نرخ تغییرات دما: در صورتی که دمای محیط در زمان مشخصی بیش از حد معمول افزایش پیدا کند آشکارساز عمل می نماید.
در طول سالیان گذشته پیوسته تکنولوژی آشکار سازی حرارت پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشته است. تکنولوژی ساخت این نوع آشکارسازها به چهار گونه تقسیم می شوند :

 

1- آشکار سازهای حرارتی نوع الکترومکانیکی

همانگونه که نام آن مشخص می کند در این نوع ترکیب، حرکت مکانیکی در اثر گرما و بوجود آمدن جریان الکتریکی باعث عمل کردن آشکارساز می شود. چهار نوع بنیادی از آشکار ساز حرارتی دمای ثابت الکترو مکانیکی وجود دارد :

1- در نوع اول یک ترموستات شامل یک نوار بی متال که یک سمت آن ثابت و طرف دیگر آزادانه حرکت می کند وجود داشته که در اثر افزایش دما طرف آزاد بی متال حرکت کرده و با یک رسانای الکتریسته برخورد می کند. در واقع حرکت قسمت متحرک بی متال و اتصال آن با رسانا یک مدار الکتریکی را بوجود می آورد که سبب ایجاد آلارم می شود.

2- در نوع دوم که بیشترین نوع آشکارساز نوع دما ثابت است؛ حسگر یک المان ذوب شونده (از جنس آلیاژی که در دمای خاص و مورد نظر ذوب می شود) است. این نوع در سال های 1970 تا 2000 ابداع شد. آلیاژ ذوب شونده ترکیبی از دو یا چند فلز می باشد که دمای ذوب مشخص و پایینتر از دمای خاص مورد نظر دارند. زمانی که دمای محیط تا دمای ذوب آلیاژ افزایش پیدا می کند آلیاژ همانند لحیم از حالت جامد به مایع تغییر شکل داده و سبب می شود تا فشار پشت آن آزاد و یک مدار الکتریکی شکل بگیرد و باعث تولید آلارم شود.

3- نوع سوم در سیستم های بسیار قدیمی بکار گرفته می شد که شامل یک سیم حساس به دما بین دو نقطه رسانا بود . آشکارساز شامل یک سیم حساس به دماست که یک سمت آن ثابت بوده و طرف دیگر آن روی یک چرخ قرقره کوچک قرار دارد. در انتهای سیم یک وزنه کوچک جهت تنظیم میزان کشش سیم قرار می گیرد. زمانی که دما افزایش پیدا می کند سیم افزایش طول داده و وزنه پایین می آید. این سیستم طوری کالیبره می شود که در دمای خاص که سیم به میزان کشش خاصی رسیده است، برخورد وزنه با یک رسانا یک مدار الکتریکی را ساخته و اعلان آلارم می نماید. این نوع از آشکارسازها دیگر تولید نمی شوند.

4- در نوع چهارم آشکارسازهای حرارتی الکترومکانیکی دما ثابت، آشکار ساز بصورت بسط داده شده است که به عنوان آشکارساز خطی حرارتی شناخته می شود که در بر گیرنده دو رشته رسانا به هم تابیده است که با روکش پلاستیکی مخصوص نارسانا از یکدیگر مجزا شده اند و بر روی مجموع آنها یک روکش وجود دارد. زمانی که دما در کنار این رشته ها تا درجه حرارت خاصی بالا می رود روکش پلاستیکی مخصوص آب شده و باعث اتصال کوتاه شدن دو رشته رسانا می شود که این امر با تشکیل یک مدار الکتریکی به سیستم مرکزی اعلان آلارم می نماید.

 

2- آشکارساز حرارتی نوع اپتو مکانیکی (نوری مکانیکی)

این نوع از آشکارسازها در واقع نوع بسیار پیشرفته آشکارسازهای الکترومکانیکی هستند . این آشکار ساز شامل یک یا چند کابل فیبر نوری می باشد که به وسیله روکش نارسانا حساس به دما از یکدیگر مجزا شده اند و با یک روکش بیرونی محافظت می شوند. نور متمرکز شده دائما در حال عبور از داخل فیبرها می باشد. زمانیکه دمای رو به افزایش در درجه حرارت خاصی روکش نارسانا را ذوب می کند درجه تابش نور داخل فیبر تغییر کرده و یا پیوستگی آن از بین می رود، این تغییر که بوسیله تجهیز مخصوص فیبر نوری در حال مانیتور شدن است به عنوان آلارم به سیستم مرکزی اعلان حریق گزارش دهی می کند.

 

3- آشکارسازی حرارتی نوع الکترو پنوماتیکی

آشکارسازی الکترو پنوماتیکی با نرخ تغییرات دما برای اولین بار در سال 1941 برای ساخت آشکارسازهای حرارتی بکار گرفته شد. آشکارساز حرارتی الکتروپنوماتیکی در بر گیرنده محفظه مجرایی کنترل شده است و شامل یک دیافراگم می باشد که با تغییرات فشار بر مبنای نرخ تغییرات دمای محیط حرکت می کند. زمانی که دمای محیط سریعتر از نرخ کالیبره شده (که مجرای تخلیه برای آن نرخ طراحی شده است ) تغییر می کند دیافراگم به مقدار کافی حرکت کرده تا یک مدار الکتریکی ایجاد کند و آلارم آتش را بوجود بیاورد. مزیت اصلی این نوع آشکارساز این است که تنها به دمای ثابتی محدود نشده و در یک بازه دمایی کار می کند.

 

4- آشکارساز حرارتی الکترونیکی (ترمیستور)

رایجترین نوع آشکارساز در کشور استرالیا ترمیستورها هستند که مجهز به یک تجهیز الکترونیکی یا ترمیستور به عنوان المان حساس به حرارت می باشند. ترمیستور نوعی مقاومت است که مقاومت داخلی آن با دما تغییر می کند. این نوع آشکارسازها هم به عنوان آشکارساز دمای ثابت و هم حساس به نرخ تغییرات دما عمل می کنند که چگونگی این امر بستگی به نوع طراحی آن دارد. این نوع آشکارساز می تواند شامل ویژگی هایی خاص جهت کاهش آلارم های کاذب باشد.

کاشف حرارتی ثابت

در این نوع دتکتور حرارتی، در صورت افزایش دما از میزان از پیش تعیین شده، به کنترل پنل اعلام خطر میکند.

کاشف حرارتی نرخ افزایش

این نوع دتکتور به تغییرات ناگهانی دما حساس میباشد و در صورت تغییر ناگهانی دما به کنترل پنل اعلام میکند.

دتکتور حرارتی خطی (دتکتور کابلی)

این نوع دتکتور همانطور که از نامش پیداست از یک کابل دو رشته تشکیل شده است، این کابل به حرارت حساس است و در صورت عبور دما از میزان از پیش تعیین شده، بین دو رشته کابل اتصال برقرار میشود و کنترل پنل متوجه ایجاد خطر میشود. موارد کاربرد کابل های حرارتی در داکتها و رکها میباشد.

 

دتکتور گاز

دتکتور گاز: دتکتور گاز برای تشخیص وجود گازهای خطرناک در محیط طراحی شده است. در صورتیکه میزان گاز موجود در هوا از میزان پیش فرض تعیین شده برای دستگاه بالاتر رود، هشدار دهنده نشت گاز به کنترل پنل اعلام خطر میکند.
دتکتور شعله: این دتکتور دارای سنسور مادون قرمز یا ماورا بنفش است و اشعه تابیده شده از شعله را تشخیص میدهد. این دتکتور در مکانهایی که مواد بسیار مشتعل شونده وجود دارند، مانند کارخانه رنگ استفاده میشود.

 

شستی اعلام حریق

شستی اعلام حریق، برای راه اندازی خودکار سیستم اعلان حریق در زمان مشاهده آتش سوزی به کار میرود و در رنگهای مختلف و برای کاربردهای متفاوت در سیستم اطفا حریق نیز تولید می شود.

 

آژیر اعلام حریق

آژیر اعلان حریق ایجاد هشدار شنیداری و دیداری در زمان ایجاد خطر را بر عهده دارد. انواع آژیر ساده، آژیر فلاشر، آژیر سخنگو و انواع زنگهای اعلام خطر و بلندگوهای اعلام خطر برای محیطهای داخل ساختمان و بیرون ساختمان از دسته بندیهای این محصول است.

 

تست سیستم اعلام حریق

معتبرترین و رایج ترین استاندارد های سیستم های اعلان حریق، BS و NFPA می باشند که در خصوص نصب، راه اندازی و نگهداری سیستم های مذکور به طور مفصل توضیحاتی را ارائه می نمایند.
نصب و راه اندازی سیستم های اعلام حریق ساختمان و اماکن بر اساس استاندارد بایستی توسط نفرات ذی صلاح اجرا شده که دارای تخصص و تجربه کافی در این خصوص باشند و بصورت اصولی و مطابق با استاندارد و بر اساس جداول مندرج در آن این امر را انجام دهند.
به نظر شما نحوه تحویل گرفتن پروژه از پیمانکاران چگونه بایستی باشد؟
برخی از پروژه های بزرگ شامل بیش از 500، 1000 و یا بیش از چند هزار قطعه می باشند! به نظر شما چه تعداد از این قطعات را بایستی تست نمود تا این اطمینان حاصل شود که سیستم به درستی نصب شده و عملکرد قابل اعتمادی دارد؟
به نظر شما زمانی که تست رندوم صورت می گیرد، آیا این اطمینان در خصوص صحت عملکرد کلیه قطعات وجود دارد؟
استاندارد NFPA 72 جواب این سوال که در ایران به طور مبهم و اغلب شرکت ها بر اساس تجربه به آن پاسخ می دهد را به صراحت اعلام می کند!
در استاندارد NFPA 72 در خصوص نحوه ی تست سیستم اعلان حریق در فصل 14 توضیحات کاملی ارائه می گردد، از این رو در ادامه به ارائه مطالبی در این خصوص می پردازیم.
بر اساس بند 14.4.1.1 کلیه تجهیزاتی که در یک سیستم اعلان حریق برای اولین بار نصب می گردند بایستی 100% مورد تست قرار گیرند. این بند بدان معناست که تست رندومی برای تحویل وجود نداشته و بایستی کلیه قطعات مورد تست قرار گیرند. در این فصل در خصوص نحوه ی تست و مدت زمان تست و سرویس و نگهداری توضیحاتی ارائه می گردد، همچنین جداولی وجود دارد که بر اساس نوع تجهیز مدت زمان بین هر تست را تشریح می نماید.
بسیاری از پیمانکاران به علت زمان بر بودن و زحمت انجام این کار، اطلاعاتی در مورد حق و حقوق کارفرما به ایشان ارائه نمی دهند تا هر چه زود تر تحویل پروژه را انجام داده و صورت وضعیت های مالی خود را به جریان بیاندازند، این امر باعث عدم کشف نواقص پروژه شده و در واقع فرصت را برای به وجود آمدن حوادث فراهم می آورد. حریق ممکن است در هر گوشه ای از یک ساختمان شکل گرفته و پیشرفت نماید، عدم کشف به موقع حریق باعث هدر رفت زمان برای افراد حاضر در منطقه و اطفاء آن می گردد. زمانی که حریق گسترش یابد به حدی خواهد رسید که دیگر قابل کنترل نبوده و خسارات غیر قابل جبرانی را به وجود می آورد و همه این ها ناشی از عدم توجه به تست یک قطعه الکترونیکی کوچک می باشد.
بنابراین در اولین گام کلیه کارفرمایان و دست اندرکاران پروژه های اعلان حریق باید به این نکته توجه کافی داشته باشند که برای تست اولیه در زمان تحویل پروژه، کلیه تجهیزات سیستم اعلان حریق بدون استثنا می بایست مورد تست و بازرسی قرار گیرند تا از صحت عملکرد تمامی آنها اطمینان حاصل شود. ممکن است انجام این چنین تستی در برخی از پروژه ها چند روز به طول انجامد و در برخی دیگر شاید تا چندین هفته هم ادامه یابد. کارفرمایان می بایست از پیمانکاران اعلام حریق بخواهند که در زمان برآورد هزینه، هزینه مربوط به انجام چنین تستی را نیز در پیشنهادات مالی خود در نظر بگیرند تا در زمان تحویل پروژه عذری برای انجام ندادن تست کامل نداشته باشند.
این اطمینان را به شما می دهیم که حتی اگر بزرگترین و معتبرترین شرکتهای اعلام حریق دنیا هم اجرای پروژه شما را به دست گیرند، باز هم در زمان تست، به مشکلات و موارد زیادی برخواهید خورد که می تواند تاثیر بسیار منفی بر عملکرد سیستم اعلان حریق نصب شده داشته باشد.

 

مراحل اخذ تاییدیه آتشنشانی

مراحل اخذ تاییدیه آتشنشانی و روند دریافت این تاییدیه از سازمان آتش نشانی و یا سازمان نظام مهندسی برای ساختمان، ابتدا باید تشکیل پرونده و هماهنگی امور اداری پرونده پروژه در سازمان آتش نشانی با اخذ وکالت کاری از کارفرما و یا نماینده قانونی ایشان انجام شود.
معمولا در روند اخذ تاییدیه سازمان آتش نشانی (آتش نشانی تهران، آتشنشانی اصفهان، مشهد شیراز و …) می بایست در جلسات فنی و حل اختلاف سازمان آتش نشانی به عنوان نماینده کارفرما شرکت نمود تا در حین اجرای پروژه بتوان مشکلات و چالش های ایمنی و آتشنشانی پروژه را برطرف نمود.

بسته به نوع پروژه و کاربری آن، از جمله مواردی که احتمالا در طی روند اخذ این تاییدیه از سازمان آتشنشانی می بایست انجام شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
طراحی و محاسبات سیستم اعلام و اطفای حریق و ارائه نقشه های مربوطه و تصحیح شماتیک جانمایی
طراحی سیستم هایی نظیر فشار مثبت دهلیز پلکان ها،تهویه پارکینگ ها،سیستم پمپاژ و مخازن، شبکه برق اظطراری و …
طراحی و انتخاب نوع خاموش کننده های دستی متناسب، تابلوهای هشدار و …
نکته: در برخی از شهرها ممکن است متولی این تاییدیه شهرداری و یا سازمان نظام مهندسی باشد
اجرای صحیح و اصولی و ارتباط با کارشناسان مرتبط در سازمان آتشنشانی و دریافت مشاوره از آنها و همچنین نظارت بر اجرا و تست سیستم های اعلام و اطفاء حریق و تحویل از پیمانکار و همچنین نظارت بر خریداری تجهیزاتی مانند دربهای دودبند، تجهیرات جانبی استخر، دیگر اقلام مورد نیاز بر اساس استاندارد و ضوابط آتش نشانی می تواند از گرفتاری ها و چالش های روند اخذ تاییدیه آتش نشانی برای ساختمان ها و مراکز تجاری و صنعتی به شدت کاهش دهد.
مدیریت آلارم های کاذب اعلام حریق
سالانه بالغ بر میلیاردها میلیارد تومان صرف هزینه خرید و راه اندازی انواع سیستم اعلان حریق در پروژه های مختلف کشور می شود. اما به راستی چند درصد از این سیستم های اجرا شده به درستی کار می کنند؟
معمولا اکثر این سیستم ها پس از یک، دو و یا نهایتا سه ماه پس از نصب و راه اندازی به علت عدم کارایی مناسب توسط مالکین و صاحبان صنایع خاموش و بلااستفاده می مانند.
به نظر شما مشکل از کجاست؟ چرا برای سیستمی که این همه زحمت و هزینه برای طراحی و اجرا و راه اندازی آن شده است چنین اتفاقی باید بیافتد؟
اولین مساله ای که به ذهن می رسد تعمیر و نگهداری سیستم های اعلان حریق است که به درستی انجام نمی شود و یا اصلا انجام نمی شود. بله؛ کاملا درست است. اما آیا تمام علت مربوط به عدم تعمیر و نگهداری صحیح است؟
اجازه بدهید دقیقتر بررسی کنیم! دلیل این موضوع میتواند یکی از موارد زیر باشد:

 

1- طراحی سیستم:

اشکال کار از همان طراحی اولیه سیستم شروع می شود. طراح سیستم چه کسی است و طراحی را مطابق چه استانداردی انجام می دهد؟ آیا برای انجام این طراحی مورد تایید است؟ شاید به جرات بتوان گفت که اکثر طراحی های اولیه سیستم اعلان حریق توسط طراحانی انجام می شود که دانش مطلوبی در این حوزه ندارند.
انتخاب آشکارساز مناسب و جانمایی درست تجهیز برای هر کاربرد، بررسی دقیق و اجرایی بودن طرح، در نظر گرفتن نکات و تمهیدات نصب مربوط به سازنده در طراحی اولیه و خیلی از موارد دیگر که در زمان طراحی اولیه یک سیستم اعلان حریق خوب و کارآمد می بایست در نظر گرفته شود تا در طی مراحل انجام پروژه با کمترین نرخ آلارم کاذب مواجه شویم جزو مسئولیت های طراح در زمان طراحی اولیه سیستم است.

 

2- انتخاب و خرید برند مناسب برای سیستم اعلام حریق:

پس از بحث طراحی، نوبت انتخاب و خرید سیستم اعلان حریق می رسد. بررسی اینکه کدامیک از برندهای موجود جوابگوی نیازمندی های سیستم اعلان حریق پروژه مورد نظر می باشد. چه نکاتی را باید در انتخاب یک سیستم اعلان حریق مد نظر قرار داد؟ آیا در نظر گرفتن قیمت نهایی سیستم و اینکه در لیست تجهیزات مورد تایید سازمان آتش نشانی و یا کارفرما (مربوط به پروژه های صنعتی و نقت و گاز) باشد کفایت می کند؟

 

3- نصب سیستم اعلام حریق

پس از خرید سیستم اعلام حریق ساختمان و اماکن، نوبت به نصب سیستم می رسد. نصاب سیستم کیست؟ آیا سابقه اجرایی نصب چنین سیستم هایی را داشته است؟ آیا آشنایی با نکات استانداردی مربوط به نصب سیستم های آدرس پذیر و یا کانونشنال را دارد. معمولا در اکثر پروژه ها، نفری که کار برق کشی آن پروژه را بر عهده دارد با قیمت پایینی کار نصب سیستم اعلان حریق را نیز بر عهده می گیرد. پیمانکار اصلی پروژه خوشحال از اینکه با هزینه پایینی کار نصب سیستم انجام می شود. نصاب سیستم هم خوشحال از اینکه کار نصب این سیستم هم به مجموع کارها و صورت وضعیت او اضافه شده است. اما دریغ از اینکه هنوز نوبت به رسیدن به مشکلات عمده پروژه های اعلان حریق نرسیده است.
نظارت بر نصب سیستم در این مرحله توسط نماینده رسمی برند تامین کننده، جهت جلوگیری از مشکلات آتی سیستم اعلان حریق به شدت توصیه می شود.

 

4- راه اندازی سیستم اعلام حریق

راه اندازی سیستم های متعارف (کانونشنال) گرفتاری های کمتری نسبت به سیستم آدرس پذیر دارد. در اکثر پروژه های بزرگ معمولا نصاب سیستم توانایی و یا دانش راه اندازی سیستم اعلان حریق را ندارد و پیمانکار اصلی پروژه به ناچار متوسل به فروشنده جهت اعزام نفر برای راه اندازی سیستم می شود. راه اندازی سیستم معمولا توسط فردی آشنا به آن برند جهت برنامه ریزی (ویژه سیستم آدرس پذیر) و رفع خطاهای رایج و در نهایت راه اندازی سیستم می باشد صورت می پذیرد.
در پروژه هایی که نصب با یک پیمانکار و راه اندازی به عهده پیمانکار دیگری واگذار می شود معمولا مشکلات عدیده ای بوجود می آید. از جمله بحث گارانتی؛ به طوری که در صورت بروز هر گونه مشکلی، هر طرف سعی دارد مشکل را به گردن دیگری بیاندازد. بحث بعدی اینکه هزینه راه اندازی سیستمی که نصاب آن شخص و یا پیمانکار دیگری بوده است معمولا یک و نیم یا بیش از دو برابر بیشتر اعلام می گردد. زیرا نفر راه انداز مجبور به رفع ایرادات عدیده ای در سیستم است که به علت عدم آشنایی نصاب بوجود می آید.
از همه مهمتر اینکه چگونه می توان از صحت برنامه ریزی سیستم اعلان حریق توسط نفر راه انداز اطمینان حاصل کرد؟ و کارفرما در حین راه اندازی سیستم اعلان حریق و پس از آن یعنی تحویل سیستم، چه نکاتی را مد نظر قرار دهد؟

 

 

5- تست و تحویل پروژه اعلام حریق

پس از راه اندازی سیستم نوبت به تست سیستم و تحویل سیستم اعلان حریق به کارفرما و یا نماینده وی می رسد. براستی در زمان تست و تحویل پروژه، چه تست هایی بر روی سیستم می بایست انجام شود؟ چه مواردی را در زمان تحویل اینگونه پروژه ها می بایست مدنظر داشت؟ تحویل پروژه هایی از این قبیل به کارفرمایان به دلیل عدم مطالعه و ضعف دانش فنی غالب کارفرمایان و بهره برداران در این حوزه بسیار به سادگی انجام می شود؛ حتی اگر سیستم معیوب و راه اندازی ناقص هم شده باشد، پیمانکار راه های فرار بسیاری برای تحویل اینگونه سیستم ها پیش رو دارد. مسلما تقویت دانش فنی کارفرما و یا بهره بردار نهایی پروژه، تاثیر بسزایی در تحویل صحیح و کامل سیستم و نیز کاهش آلارم های کاذب بعدی در زمان بهره برداری دارد.

 

6- آموزش سیستم اعلان حریق نصب شده به بهره بردار

پس از تست و تحویل سیستم اعلان حریق، نوبت به آموزش آن به بهره بردار نهایی می رسد. معمولا بهره برداران سیستم اعلان حریق در اکثر پروژه ها، نفرات حراست، نگهبانی و یا اطلاعات می باشند که بهره برداری صحیح از سیستم بصورت کامل می بایست به همراه تست های عملی آموزش داده شود. همچنین پیشنهاد می شود که این آموزش یکبار دیگر با فاصله زمانی دو الی سه ماه برای بهره بردار مجددا تکرار شود. زیرا عدم استفاده از سیستم به مرور زمان باعث می شود که بهره بردار نحوه استفاده از سیستم را کاملا فراموش کند.

 

7- آموزش عمومی سیستم به کارکنان و یا ساکنین

علاوه بر آموزش های مورد نیاز به بهره برداران، برای ساکنین و یا کارکنان حاضر در محل نیز آموزش عمومی در خصوص اینگونه سیستم ها می بایست برگزار گردد. متاسفانه بخشی از آلارم های کاذب سیستم های اعلان حریق ناشی از عدم آموزش و فرهنگ سازی عمومی برای اینگونه سیستم ها می باشد. به عنوان مثال در زمان راه اندازی و تست سیستم با فعال کردن یکی از آشکارسازها، آژیرها شروع به صدا کردن می کنند. در همین حین اگر به کنترل پنل مراجعه کنید خواهید دید که علاوه بر آن دتکتور، چند و یا چندین شستی دیگر نیز فشرده شده اند. (جالب اینجاست که اکثر افراد بصورت عموم تصور می کنند که با فشردن دکمه شستی اعلان حریق، صدای آژیر قطع می شود. در صورتی که اینطور نیست. و…)

 

8- تعمیر و نگهداری سیستم اعلام حریق

آخرین مبحث پروژه های سیستم اعلان حریق مربوط به تعمیر و نگهداری دوره ای آنهاست که غالبا انجام نمی شود و یا به درستی انجام نمی گیرد. با ظهور یک، دو و یا سه آلارم کاذب و بیشتر، در نهایت کارفرما و یا صاحب پروژه ترجیح می دهد سیستم خاموش شود.
هر یک از موارد بالا در جای خود تاثیر به سزایی در کاهش نرخ آلارم کاذب در سیستم های اعلان حریق دارند. و برای داشتن یک سیستم اعلان حریق کارآمد و موثر می بایست به تمامی نکات و موارد فوق در اجرای اینگونه پروژه ها توجه داشت.

هشدارهای اشتباه به صورت زیر توصیف و تعریف شده اند:

پدیده یا اثرات محیطی شبیه به آتش: برای مثال دود مربوط به گرد و غبار یا هر پدیده دیگری که دود یا شعله ایجاد می کند. (نظیر دود ناشی از آتش بازی، گرد و غبار یا حشرات، پروسه هایی که تولید دود و شعله می کنند و یا تاثیرات محیطی ای که می تواند بر عملکرد برخی از دتکتورها تاثیر منفی بگذارد نظیر جریان سریع هوا در محیط)
آسیب تصادفی: فعالیت های نامتناسب انسان (برای مثال راه اندازی سیستم برای تست کردن و یا سرویس و تعمیر کردن آن بدون از پیش اعلان کردن به ساکنین و یا مرکز دریافت آلارم ها)
هشدارهای اشتباه تجهیزات: که در این صورت هشدار کاذب ناشی از خطای سیستم است.
هشدارهای کاذب عمدی: که فرد با فشردن شستی اعلان حریق و یا بوجود آوردن شرایط فعال شدن دتکتور، سیستم را فعال می سازد. در صورتی که فرد کاملا آگاه است که آتشی وجود ندارد.
هشدارهای کاذب غیر عمدی: در زمانی است که فرد سیستم را فعال می سازد چون فکر می کند آتش سوزی رخ داده است ولی در حقیقت آتشی وجود ندارد.

 

عوامل وقوع آلارم کاذب

19 عامل هشدارهای غلط (از استاندارد BS5839) در زیر لیست شده است. که عبارتند از:
دودهای حاصل از فرایندهای پخت و پز
بخارها (حاصل حمام و فرایندهای صنعتی)
دود تنباکو
گرد و غبار (در یک دوره زمانی مشخص از فعالیت های صنعتی ایجاد می شود.)
حشرات
اسپری آیروسل ها
جریان های بالای هوا
دود ناشی از فعالیت های دیگر به جز آتش سوزی
برش دادن، ذوب کردن و دیگر کارهای داغ
فعالیت هایی که دود ایجاد می کنند و یا ایجاد شعله می کنند.
بخور دادن
شمع
فعالیت های الکترومگنتیت
رطوبت بلا
ورود آب
نوسانات اساسی دما
آسیب تصادفی
تست کردن و یا حفظ کردن سیستم بدون بدون توجه کردن به سیستم هشدار
وارد آمدن فشار به سیستم های اسپرینکلر که در تماس با سیستم هشدار هستند.
با کمک انتخاب سیستم آشکارسازی بهینه و چیدمان های مدیریتی مناسب می توان این هشدارهای کاذب را به حداقل رساند.
انتهای کلام اینکه میلیاردها میلیارد هزینه صرف اجرای سیستم های اعلان حریق می شود. این سیستم ها می بایست با رعایت اصول تعمیر و سرویس و نگهداری، دائما فعال و بدون خطا باقی بمانند. اینگونه سیستم ها برای زمانی در نظر گرفته شده است که به عنوان مثال اگر در طول سالیان سال در هر لحظه ای حریقی واقعی رخ داد، بتواند ساکنین و کارکنان آن محل را از خطر آگاه سازد. همچنین ممکن است در طول ده سال و یا بیشتر حریقی در ساختمان یا فضای تحت پوشش رخ ندهد. اما اگر حریقی رخ دهد و این سیستم نتواند تشخیص دهد و هشدارهای لازم را صادر کند، عملا می توان در نظر گرفت که تمامی هزینه های انجام شده برای این سیستم دور ریخته شده است.

 

قیمت و خرید سیستم اعلام حریق

جهت دریافت مشاوره فنی رایگان، طراحی و بهترین قیمت سیستم های اعلام حریق،سیستم اعلام سرقت، سیستم اطفا حریق و دوربین مدار بسته ، سیستم اعلام حریق صنعتی با فروشگاه آموت نماینده گلوبال فایر پرتغال با گارانتی مادام العمر تماس بگیرید.

بستن