سیستم اعلام حریق متعارف چیست
اعلام حریق متعارف
سیستم اعلام حریق متعارف ( Conventional ) یکی از انواع سیستم های اعلام حریق بوده که با قابلیت زون بندی، منطقه‌ی حدودی حریق را به شما گذارش می‌دهد.
این سیستم، یک سیستم ساده و قدیمی بوده که دارای چندین آشکار ساز متصل به مرکز کنترل اعلام حریق هستند می‌باشد. این آشکارسازها، هر کدام یک زون را پوشش داده و در قالب یک مدار به هم پیوسته به مرکز کنترل اعلام حریق متصل هستند.
طراحی سیستم اعلام حریق متعارف کانونشنال
هر زون اعلام حریق دارای حداکثر 25 المان بوده و در صورت بروز حریق، چراغ مخصوص هر زون بر روی صفحه کنترل مرکزی سیستم روشن شده و مکان حدودی حریق مشخص می‌گردد.
حتماً برای شما هم سوال پیش آمده است که قابلیت Zone بندی چگونه عمل می‌کند؟
به عنوان مثال اگر شما یک واحد دو خوابه داشته باشید، می‌توانید یک اتاق را Zone 1 و اتاق دیگر را Zone 2 بنامید و این را در اطلاعات سیستم ثبت کنید.
فرض کنید آتشی در Zone 2 ایجاد شده. با روشن شدن چراغ این زون، شما خواهید فهمید که این اتاق دچار آتش سوزی شده. اما سیستم اعلام حریق آدرس پذیر به شما اطلاع می‌دهد که دقیقاً کجای واحد آتش سوزی رخ داده.
هر زون می تواند دارای شستی و یا دتکتور و یا هر دو آن ها باشد. نکته قابل توجه این است که هر زون تنها از منطقه خاص خود حفاظت می‌کند.
در سیستم اعلام حریق متعارف کانونشنال هر مرکز کنترل میتواند دارای 2، 4، 8، 12 یا 16 زون باشد. به طور کلی هر سیستم اعلام حریق میتواند چهار وضعیت داشته باشد. این حالت‌ها عبارتند از مدار باز، عادی، اتصال کوتاه و هشدار.
سیستم های متعارف معمولاً بسیار ارزان تر از سیستم های آدرس پذیر هستند.
زون بندی نکات مهمی دارد. از جمله تنها در نظر گرفتن هر خانه‌‌ی ویلایی ( یک زون جدا ) در ساختمان، اختصاص دادن هر طبقه به یک زون خاص در ساختمان ها، ترجیحاً تعداد زون کمتر از 20 و بالای 24 عدد نباشد، رعایت ابعاد زون ( حداکثر مساحت 2000 متر مربع، حداکثر طول 3000 )، پلکان اضطراری، اتاقک آسانسور و موتورخانه هر کدام به صورت جدا یک زون حساب می‌شوند.
سیم کشی سیستم اعلام حریق متعارف
سیم کشی این دستگاه به شکل ستاره‌ای یا شاخه‌ای بوده و نصب آن به مراتب سخت تر از سیستم اعلان حریق آدرس پذیر می‌باشد. در سیستم اعلان حریق متعارف، پنل مرکزی در وسط قرار می گیرد و اتصالات با استفاده از دو سیم انجام می‌گیرد. یک سیم مخصوص آژیر های اعلام حریق و سیم دیگر مخصوص دتکتورها و شستی است. در سیستم اعلام حریق کانونشنال نوع سیمی که در مدار سیستم اعلام حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که اگر سیم دچار مشکل شود، کارکرد سیستم به مشکل خورده و سیستم به خوبی کار نمی‌کند. در این سیستم به طور کلی از دو نوع سیم استفاده می‌شود. نوع اول سیمی است که قبل از آشکار شدن حریق فعال می‌شود و سیم دوم بعد از آشکار شدن حریق.
از سیم های 1.5 میلیمتر پی وی سی (پروتودور) در شستی ها و دتکتورهایی استفاده می‌شود که قبل از آشکار شدن حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند. در مکان هایی که احتمال آسیب مکانیکی به سیم وجود دارد، باید از غلاف مکانیکی استفاده شود. از این کابل در منبع تغذیه و آژیر که بعد از آشکار شدن حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند، استفاده می‌شود. با این تفاوت که باید دارای یک حفاظ مکانیکی فولادی باشد.
نحوه عملکرد سیستم اعلام حریق متعارف
دقت به هوایی که در جریان و عبور است، مهم ترین چیزی‌ست که باعث تشخیص و اعلام حریق می‌گردد؛ چرا که هنگامی که جریان عبور هوا در دتکتور ها شدت می‌گیرد، دتکتورها این افزایش هوا را تشخیص داده و شروع به اعلام حریق می‌کنند.
سیستم اعلام حریق متعارف (کانونشنال) 4 حالت کلی دارد.
هنگامی که عبور هوا نرمال و عادی می‌باشد، چراغ سبز روشن است. اگر مشکلی در بخشی از سیستم رخ دهد، چراغ زرد خواهد بود. حالت سوم چراغ قرمز یا چراغ اعلام حریق است که به هنگام اعلام حریق روشن می‌شود. آخرین حالت هنگامی رخ می‌دهد که دو سیم با هم برخورد کرده و دچار اتصال می‌شوند ( اتصال کوتاه ) و در این حالت نیز چراغ زرد روشن می‌شود.
اجزاء سیستم اعلام حریق متعارف
سیستم اعلان حریق متعارف مثل سیستم اعلام حریق آدرس پذیر دارای تجهیزات گوناگونی بوده که در ادامه به معرفی و بررسی آنها خواهیم پرداخت.
دتکتورها
دتکتورها با توجه به وضعیت هوا یا وجود دود، اطلاعات محیط اطراف خود را به صورت سیگنال هایی به کنترل پنل و یا دستگاه مرکزی اعلام حریق ارسال کرده و کنترل پنل یا دستگاه مرکزی با توجه به این داده ها، دستور اعلام حریق را صادر می‌کنند. بنابراین دتکتور اعلام حریق از مهم ترین اجزاء این سیستم بوده و انواع مختلفی دارند.
دتکتور دودی معمولی
از این دتکتور هم در سیستم اعلان حریق آدرس پذیر و هم در سیستم اعلان حریق متعارف استفاده می‌شود. این دتکتور یک دتکتور سقفی دارای یک محفظه می‌باشد؛ هنگامی که هوای این محفظه تغییر کرده و دتکتور تغییر جریان هوا را حس می‌کنم، سیگنال ها را به دستگاه مرکزی ارسال کرده و اعلام حریق آغاز می‌گردد.
دتکتور های دودی متعارف نسبت به دود حساس هستند. یعنی دود حاصل از آتش و… آنها را تحریک می‌کند و و به دو نوع فوتوالکتریک (Optical) و یونیزاسیون تقسیم می‌شوند.
دتکتور دودی لیزری ( بیم دتکتور )
این دتکتور معمولاً در فضاهای بزرگ و باز و دارای سقف های بلند مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگامی که برای یک انبار، سالن یا سوله و… بزرگ نیاز به سیستم اعلام حریق داریم، خرید دتکتورهای معمولی چندان ایده‌ی خوبی نمی‌باشد؛ چرا که هم نصب آن وقت گیر است و هم از نظر اقتصادی به صرفه نمی‌باشد.
از دتکتورهای دودی لیزری در این مکان ها استفاده می‌شود.
این دتکتور ها دارای یک قسمت فرستنده هستند که به آن TX گفته می‌شود. این فرستنده ها اشعه ها را به قسمت RX ارسال می‌کنند.
این دو قسمت هر دو، در دو سمت سالن نصب می شوند و با هم ارتباطی مداوم دارند. اگر دود یا هر عاملی ارتباط بین این دو را قطع کند و مانع اشعه شود، اعلام حریق صورت می‌گیرد. در برخی از این دتکتورها فرستنده و گیرنده روی یک قسمت وجود دارند و در قسمت رو به رو، یک انعکاس دهنده (Reflector) نصب می‌شود.
این دتکتورها می توانند فضایی به پهنای 15 متر و به طول 10 الی 100 متر را بسته به برندشان پوشش دهند و ارتفاع نصب آنها تا 25 متر برای کاربردهای حفاظت از جان افراد می‌باشد. ولتاژ کار آنها معمولا 24 ولت DC است. به نسبت افزایش فاصله بین گیرنده و فرستنده، جریان مصرفی نیز افزایش پیدا می‌کند.
اصول شناخت بیم دتکتور اعلام حریق متعارف، به دلیل جبران ناتوانی دتکتورهای نقطه ای می باشد. این نوع دتکتور به صورت شعاعی (Projector) عمل کرده و به دو نوع تقسیم می شوند.
در نوع اول، فرستنده و گیرنده از هم جدا بوده و در نوع دوم ( که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد )، فرستنده و گیرنده بر روی یک قاب سوار هستند و از یک رفلکتور برگشت شعاع نوری استفاده می‌کنند.
دتکتور مکنده یا نمونه گیر هوا ( airsampling )
این دتکتور ریزترین ذرات دود را در هر نقطه‌ای که در حال تولید باشند به وسیله محفظه لیزر تشخیص داده و از طریق کابل های ارتباطی، به پنل اعلام حریق انتقال می‌دهد و در نتیجه آژیر یا فلاشر آن شروع به اعلام حریق می‌کند.
طراحی لوله های این دتکتور در دیتاسینترها یا همان مراکز داده به دو صورت انجام می‌گیرد.
از اين لوله ها برای مكش هوای داخل محیط و جریان هوای در گردش داخل رک، هم مي توان در سقف و هم در مجاورت رک و يا نيز با اتصال به لوله هاي قابل انعطاف به داخل رک و يا حتي UPS هدايت و استفاده کرد.
با اين كار، به جاي انتظار براي رسيدن دود به سقف، در همان لحظه ای كه دود توليد می‌شود، آژیر اعلان حریق در مرحله Pre-Alarm ( قبل از آلارم ) به صدا در خواهد آمد. در این حالت دود حتی در مرحله ای که تولید می‌شود و نامرئی می‌باشد نیز توسط سیستم تشخیص داده می‌شود.
در مرحاله‌ی بعد با افزایش دود تولید شده، سطح بالاتری از آلارم ها ( Alarm 1 - Alarm 2 ) و سپس سیگنال اکشن برای اعلام حریق نهایی و سپس شروع اطفاء حریق صورت می‌گیرد.
دتکتور حرارتی
دتکتورهای حرارتی نسبت به حرارت حساس بوده و در دو نوع ثابت و متغیر موجود می‌باشند.
دتکتور گازی
دتکتور گازی سیستم اعلام حریق، به یک گاز حساس بوده و در صورت حس کردن آن گاز تحریک شده و به کنترل پنل اعلام حریق دستور اعلام حریق می‌دهند.
دتکتور شعله ( Flame detector )
هنگامی که مواد هیدروکربنی و سوخت ها آتش می‌گیرند، قبل از دود و گاز و حرارت از آنها شعله بلند می‌شود. در این هنگام، اعلام حریق پیش از گاز و هر موادی که سایر دتکتورها به آن حساس هستند، شعله تولید کرده است.
این نوع دتکتورها برای اشعه های مختلف مورد استفاده می‌گیرند. برخی از این اشعه ها توسط چشم انسان قابل رویت و برخی دیگر غیر قابل رویت می‌باشند. دتکتورهای شعله بر اساس آشکارسازی طیف مشخصی از آتش طبقه بندی می‌شوند.
شعله مادون قرمز(IR Flame Detector)
دتكتور شعله ماورا بنفش(UV Flame detector)
دتكتور شعله دوگانه ( UV-IR Flame Detector )
UV/IR2 Flame detectors
IR2 Flame Detectors
IR3 Flame Detector
دتکتور ترکیبی
دتکتور ترکیبی هم به دود و هم حرارت حساس بوده و در مناطق پرخطر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شستی اعلام حریق
این شستی ها که در محتوای همه چیز درباره‌ی سیستم اعلام حریق بیشتر توضیح داده شدند، دستی هایی هستند که نیاز به نیروی انسانی دارند. هنگامی که افراد آتش یا دود را مشاهده می‌کنند، با فشردن شستی اعلام حریق دستی، تا حداکثر 3 ثانیه بعد آژیر به صدا در آمده و اعلام حریق شروع می‌شود.
آژیر اعلام حریق
هنگام بروز حریق، رله ها وصل شده و آژیر اعلام حریق به صدا در می‌آیند تا به افراد هشدار تخلیه و اعلام حریق دهند. آژیر ها هشدار های صوتی - شنیداری اعلام حریق هستند.
آژیر فلاشر اعلام حریق
آژیر فلاشر اعلام حریق کارکردی مشابه آژیر دارد. با این تفاوت که این هشدار دهنده شنیداری - دیداری است.
پنل تکرار کننده
این پنل، بهتر است در سیستم های اعلام حریق قرار بگیرد. پنل تکرار کننده به صفحه نمایشی اطلاق می شود که عملیات تکرار هشدار حریق را انجام می دهد. بدین ترتیب، همه‌ی ساکنین ساختمان از وجود حریق مطلع می‌شوند. حتی اگه به تازگی وارد ساختمان شده باشند.
ریموت اندیکاتور
هنگامی که یک مکان دارای بخش های متعددی می‌باشد و تشخیص سریع و دقیق محل آتش سوزی و بروز حریق ممکن نیست، از ریموت اندیکاتور استفاده می‌شود. برای مثال اگر در هتلی با طبقات و اتاق ها و بخش های متعدد آتش سوزی رخ دهد، پیدا کردن اتاقی که دچار آتش سوزی شده دقیق نبوده و زمان بر خواهد بود.
ریموت اندیکاتور سر درب اتاق یا واحد قرار گرفته هنگام آتش سوزی اتاق روشن می‌شود و بدین ترتیب، به شما کمک می‌کند اتاقی را که دچار آتش سوزی شده پیدا کرده و عملیات اعلام و اطفاء حریق را سریع تر انجام دهید.
نقاط ضعف و قوت سیستم اعلام حریق متعارف
بزرگ ترین نقطه ضعف سیستم اعلام حریق متعارف کانونشنال، ناتوانی در تشخیص و نشان دادن محل دقیق آتش سوزی و تنها نشان دادن منطقه‌ای از پیش زون بندی شده می‌باشد. در مکان‌های کوچک ( ساختمان های دو یا سه طبقه و یا خانه های ویلایی ) می‌توان با کمک محل حدودی آتش سوزی عملیات اطفا حریق را به سرعت انجام داد. اما در مکان های بزرگ که به محل دقیق آتش سوزی نیاز است، نمی‌توان از این عیب چشم پوشی کرد.
عیب دیگر سیستم اعلام حریق کانونشنال هزینه بالای نصب و سیم کشی آن است.
قیمت سیستم اعلام حریق متعارف
جدا از برندهای مختلف دستگاه اعلام حریق متعارف، تعداد زون های هر دستگاه با دستگاه دیگر متفاوت است. همچنین، بسته به طراحی سیستم اعلام حریق، زون ها دارای المان ها و تعداد مختلفی هستند. همه‌ی این عوامل باعث طولانی بودن لیست تفاوت قیمت سیستم های اعلام حریق متعارف مختلف با یکدیگر می‌شوند. برای اطلاع از جدید ترین لیست قیمت سیستم اعلام حریق متعارف کانونشنال، با کارشناسان فروش شرکت آموت تماس بگیرید.
سایر مقالات : سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
