سامانه اطفاء حریق آیروسل ( H.E ) یکی از تجهیزات آتش نشانی بوده و گازی است که به صورت ذرات ریز جامد 10 میکرومتر پخش میشود و ساز و کاری مشابه اطفاء حریق گازی و اطفاء حریق شیمیایی دارد.
قبل از تخلیه، آیروسل به صورت گاز بوده و ذراتی که توسط این سیستم پخش میشوند، جهت مهار آتش گرما را به خود جذب میکنند. ذرات آئروسل به دلیل داشتن نیترات پتاسیم به عنوان اکسید کننده عمل میکنند.
سیستم آئروسل که محصول شرکت Fireaway میباشد، دو کاربرد اصلی دارد. اولین کاربرد آن سامانهی غرقه سازی کامل آتش (Total Flooding) و کاربرد بعدی سامانه اطفاء حریق که برای استفاده موضعی کاربرد دارد.
برای این که سیستم آئروسل نصب شده اشباع کاملی داشته باشد، باید تعداد آیروسل های مشخص شده برای مهار آتش، درون فضای ثابت نصب شوند.
سامانهی آئروسل متراکم جایگزین مناسبی برای سیستم اطفای حریق هالون ۱۳۰۱ و سیستم اطفا حریق دیاکسید کربن پرفشار و گاهی حتی سیستم های گازی هالوکربن و یا سیستم های واترمیست (Watermist) میباشد.
یکی از دلایل این جایگزینی، میزان آیروسل مورد نیاز میباشد چرا که برای اطفاء حریق در هر متر مکعب مقدار کمتری از آیروسل نیاز است. برای توضیح بهتر میزان استفاده کمتر از آیروسل، آن را با دو سیستم گازی و یا هالون مقایسه میکنیم؛ نسبت استفاده مقدار آیروسل نسبت به دو فاکتور دیگر میتواند 0.1 و 0.2 باشد.
آیروسل در 5 نوع حریق A تا F مورد استفاده قرار میگیرد اما در حریق کلاس A و B و C کمتر استفاده می شود. از کپسول اطفا حریق آیروسل در اتاق کنترل و مانیتورینگ، دیتاسنترها، تابلو برق، اتاق آرشیو و بایگانی، تابلو برق، تونل کابل، مراکز کامپیوتری، سایت های سیار مخابراتی، کارخانجات، سالن اجتماعات، صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، حفاظت از موتور برق و ژنراتور، صنعت مخابرات و ارتباطات، صنعت بنادر و دریانوردی و انبارهای مواد شیمیایی استفاده میشود.
یکی از علت هایی که این کپسول برای دیتاسنترها، اتاق های کنترل و مناطقی که دارای تجهیزات الکترونیکی هستند مناسب است، جامد بودن ذرات و در نتیجه عدم آسیب زدن به تجهیزات الکتریکی میباشد و تنها در صورتی که لایه نازکی از گرد و غبار بر روی این تجهیزات بماند، صدماتی را در طولانی مدت به آنها وارد میکند؛ اما با این حال استفاده از کپسول آیروسل در این مناطق دارای ریسک میباشد چرا که تخلیه کپسول آئروسل قابل پیش بینی نمیباشد. به منظور امنیت بیشتر و عدم ریسک کردن میتوان به جای کپسول آیروسل از سیستم های اطفای حریق تمیز مانند FM200 یا سیستم های Inert Gas استفاده نمود.
سیستم اطفا حریق آئروسل به صورت دستی و خودکار عمل میکند.
این سیستم پس از اطلاع از وجود حریق و به کمک ترمومتر، دتکتور و ترموکورد، آیروسل را در محیط پخش شده و عملیات اطفاء حریق را آغاز میکند.
اطفاء حریق آیروسل در سه مرحله صورت میگیرد. ابتدا، ذرات آیروسل متراکم که شامل کربنات پتاسیم (K2CO3) است، به علت گرما تجزیه شده و سپس ماده جامد و پودری آیروسل که به دلیل دارا بودن نیترات پتاسیم، دارای ویژگی اکسید کنندگی میباشند تشکیل میشود.
این ذرات پس از آزادسازی و برخورد با آتش، تجزیه شده و در نتیجه یون پتاسیم (K+) آزاد میشود.
یون پتاسیم با هیدروکسید (OH+)، اکسیژن (O+) و هیدروژن (H+ ) ترکیب شده و به دنبال آن هیدروکسید پتاسیم (KOH) و آب (H2O) تولید می شود. آئروسل با ذرات 1 تا 2 میکرومتری آتش را فرا گرفته و آن را سرد میکند و بدین ترتیب به پروسه اطفاء حریق کمک می کند.
هرچه عامل اطفاء حریق آیروسل سریع تر اطراف شعله را پوشش دهد، اطفاء حریق سریع تر خواهد بود؛ به همین دلیل توجه به میزان تراکم ذرات پخش شده در اطراف شعله از اقدامات مهم در طراحی سیستم اطفاء حریق آئروسل میباشد و نزدیکی کپسول به مواد احتراق پذیر و نوع سوخت در محیط بسیار مهم است.
توجه به زمان، سایز و فاصله سیلندر از سایر تجهیزات از جمله چیزهایی میباشد که در طراحی سیستم اطفاء حریق آیروسل باید مورد توجه قرار بگیرند.
گاز آیروسل باید در عرض حداقل ۱۰ دقیقه در محیط پخش شود تا بتواند حریق را مهار کند. قدم بعدی که در بحث زمان حائز اهمیت است، تمیز کردن بردها و تجهیزات الکتریکی میباشد.
شما برای تمیز کردن تجهیزات تنها 24 ساعت فرصت دارید چرا که اگر از این زمان بگذرد و گرد و غبار روی تجهیزات باقی بماند صدمات جدی ای به آنها وارد میشود.
بهتر است برای تمیز کردن ذرات باقی مانده و گرد و غبار از اب و الکل استفاده کنید.
سایز سیلندرهای آیروسل مورد استفاده در اتاق بسیار حائز اهمیت میباشد.
چرا که سایز آنها باید به گونه ای باشد که گاز پس از تخلیه و قبل از اینکه با زمین برخورد کند، فرصت سرد و تبدیل شدن به گاز و غبار را داشته باشد. برای مثال، اگر به آیروسل با ظرفیت N، جهت اطفاء حریق نیاز داشته باشیم اما ارتفاع اتاق به آیروسل با ظرفیت N فرصت سرد شدن و پخش شدن ندهد، بهتر است به جای استفاده از یک آیروسل با ظرفیت N از 2 یا 3 آیروسل با ظرفیت N/2 و یا N/3 استفاده کرد.
گاز خارج شده از سیلندر بسیار داغ میباشد و به همین دلیل فاصله سیلندر از تجهیزات باید به گونهای باشد که گاز خارج شده از سیلندر نسبتاٌ سرد شده و به تجهیزات آسیبی نرساند. هر چقدر سایز سیلندر بزرگ تر و سنگین تر باشد، گاز خارج شده از سیلندر داغ تر است. در سیلندرهای ۵ کیلویی بعضی از مارکها، میزان حرارت در فاصله ۱ متری حتی به ۲۰۰ درجه سانتیگراد می رسد. به همین دلیل فاصله سیلندر از تجهیزات بسیار حائز اهمیت است.
سیستم اطفا حریق آئروسل بسته به نوع کاربرد و… به انواع مختلفی تقسیم میشود. اگرچه کاربرد اصلی تمامی این انواع مهار و اطفاء حریق است اما در جزئیاتی با یکدیگر متفاوت هستند. ابتدا به انواع سیستم اعلام حریق آیروسل از نظر نوع فعالسازی پرداخته و انواع آن را بررسی میکنیم.
این کپسول آئروسل دارای یک سنسور میباشد. این سنسور به دمای 475 درجه حساس بوده و به محض رسیدن دمای محیط به این عدد، خاموش کننده آیروسل به طور خودکار فعال شده و شروع به مهار کردن آتش میکند.
آیروسل دارای یک سیلندر بوده و این سیلندر یک فتیله حساس به شعله دارد. حتی کوچک ترین جرقه ممکن باعث فعال سازی اطفا حریق توسط آیروسل شده و مواد داخل کپسول در عرض 3 ثانیه تخلیه میشوند.
هنگامی که سیگنال حریق از دتکتورها به کنترل پنل ارسال میشود، ولتاژ 24 ولت به کانکتور کپسول آیروسل ارسال شده و در پی آن در عرض 6 ثانیه تمام حجم آیروسل موجود در سیلندر آزاد می گردد.
سیستم اطفا حریق آئروسل از نظر غلظت به دو نوع متراکم و پراکنده تقسیم میشود.
سیستم اطفاء حریق آیروسل پراکنده
این سیستم دارای ذرات کوچک 10 میکرومتری تحت فشار میباشد.
سیستم اطفاء حریق آیروسل متراکم
این سیستم دارای ذرات کوچک 10 میکرومتری میباشد.
کپسول آیروسل از نظر نوع استفاده نیز به دو نوع ثابت و قابل حمل تقسیم میگردد.
کپسول آیروسل دارای اجزای متفاوتی است. شکل زیر شامل اجزای کپسول آیروسل آلومینیوم را به همراه اسم و تصویر میباشد.
کپسول آیروسل دارای مزایای بسیاری میباشد. از جمله عدم نیاز به لوله کشی، قابلیت اطفا موضعی و اتوماتیک، هزینه تعمیر و نگهداری اندک، نصب آسان، کم حجم، جایگزین هالون و عدم آسیب به لایه اوزون و در نتیجه گرم شدن زمین، اطفاء حریق مناسب با توجه به وزن خود،عدم تخریب تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی، دارای ODP و GWP صفر، سرعت اطفاء حریق پایین و در حدود 2 تا 12 ثانیه،ته نشین کم بعد از تخلیه ماده اطفایی، قابلیت انجام فعالیت در رطوبت 98 درصدی، عدم مشکل افزایش و یا کاهش فشار به دلیل تغییرات دما به دلیل جامد بودن آیروسل، عدم امکان ترکیدن کپسول به دلیل عدم تاثیر دما بر کپسول آیروسل بر اثر ضربه و فشار، تاثیر فوری و سرعت عمل برای کلاس های A,B,C,E,F کم وزن و کم حجم، عدم نیاز به مخازن بزرگ و انبار مخازن و عمر بالای ۱۵ سال، مقرون به صرفه و اقتصادی و غیر سمی و دوستدار محیط زیست بودن.
غیر سمی و دوستدار محیط زیست بودن از جمله مزایای ذکر شده کپسول اطفا حریق آئروسل میباشند.
میزان تاثیری که این کپسول بر لایه اوزون میگذارد، صفر بوده و در نتیجه باعث گرم شدن زمین نمیشود؛ همین امر یکی از دلایل جایگزینی گاز هالون با آیروسل میباشد چرا که گاز هالون سمی بوده و تاثیر بسیار مخربی بر محیط زیست میگذارد.
تمام توضیحات داده شده، کپسول آیروسل را به سیستم اطفا حریق امن و دوستدار محیط زیست از نظر سازمان بهداشت جهانی تبدیل کرده است.
کپسول آیروسل علی رغم داشتن مزایای ذکر شده، دارای معایبی نیز میباشد. از جمله تولید گاز سمی نیتروژن، آمونیاک و مونوکسید کربن در اثر فعال شدن سیستم اطفا حریق آیروسل، کاهش دید در اثر استفاده از سیستم اطفا حریق آیروسل، باقی ماندن ذرات آیروسل پس از عملیات اطفاء حریق و زمان بر بودن پاکسازی محیط، سوزش چشم در اثر ارتباط مستقیم آیروسل با چشم، ایجاد صدای بلند هنگام تخلیه کپسول آیروسل و در نتیجه ایجاد رعب و وحشت در مردم حاضر در محیط نداشتن امکان شارژ کپسول آیروسل، ایجاد گرمای زیاد هنگام فعال سازی که ممکن است موجب آتش سوزی شود و داغ شدن بیش از حد کپسول به دلیل تخلیه در دمای بالا.
از کپسول های آئروسل دارای استاندارد معتبر بین المللی از جمله UL استفاده کنید چرا که موسسات استاندارد قبل از اعطای مجوز استاندارد به کپسول آیروسل، آن را از نظر طول عمر، فاصله مجاز سیلندر تا تجهیزات، قدرت پرتاب و… مورد بررسی قرار میدهند. کپسول های غیر استاندارد نه تنها دارای کیفیت پایین و طول عمر کم میباشند، بلکه ممکن است صدمات و خسارات جدی ای به تجهیزات شما وارد کنند. استفاده از دتکتورهای مکنده دود ریسک تخلیه ناخواسته و ناگهانی کپسول را پایین آورده و گزینه بسیار مناسبی میباشد. بهتر است در زون اطفاء از دتکتورهای دود نقطه ای و از دتکتور مکنده دود فقط جهت هشدار اولیه استفاده کنید چرا که ممکن است بتوانید خودتان و به صورت دستی آتش را خاموش کرده و جلوی تخلیه ناخواسته آئروسل را بگیرید.
قیمت سیستم اطفا حریق آئروسل به عوامل مختلفی از جمله نوع سیستم، مارک، مساحت محل مورد نظر، مقدار مواد خاموش کننده موجود در محفظه، توان کنترل کلاس های A،B، C،D و میزان حسگر و ترمومتر در محل بستگی دارد. سیستم اطفاء حریق آیروسل در دو نوع دستی و اتوماتیک در بازار موجود بوده و هر دو نوع دارای قیمت های متفاوتی میباشند. قیمت سیستم اطفا حریق آیروسل اتوماتیک بالاتر از سیستم اطفا حریق اتوماتیک آیروسل میباشد. جهت اطلاع از جدیدترین لیست قیمت سیستم اطفاء حریق آیروسل با کارشناسان فروش شرکت فراحفاظ آموت تماس بگیرید.